Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2014

Νεκρές 12 θαλάσσιες χελώνες και ένα δελφίνι μέσα στον Αύγουστο

Νεκρές 12 θαλάσσιες χελώνες και ένα δελφίνι μέσα στον Αύγουστο

Δώδεκα θαλάσσιες χελώνες και ένα δελφίνι εντοπίστηκαν νεκρά τον Αύγουστο σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Σύμφωνα με το Λιμενικό, τα περιστατικά εντοπίστηκαν στις περιοχές τις Σαλαμίνας, της Κορίνθου, του Βόλου, της Νεάπολης Βοιών Λακωνίας, της Κω, του Μαρκόπουλου και της Παλαιάς Φώκαιας.

Οι κατά τόπους λιμενικές αρχές ενημερώθηκαν και οι αρμόδιες Υπηρεσίες προχώρησαν στην υγειονομική τους ταφή.

ΠΗΓΗ: enikos.gr

Πέμπτη 21 Αυγούστου 2014

Δελφίνια: Οι φίλοι του Ομήρου σε κίνδυνο

 

 


Όταν ένα δελφίνι γεννιέται, συχνά σπρώχνεται προς την επιφάνεια από τη μητέρα του για να πάρει την πρώτη του ανάσα.
Ίσως να οδηγείται από ένστικτο και να συμπεριφέρεται έτσι στο παιδί του και στον άνθρωπο. Πάντως τα σημάδια αυτά οι πρόγονοί μας φαίνεται να μελέτησαν στο έπακρο.
Μια από τις πρώτες ιστορίες με δελφίνια είναι του ΟΜΗΡΟΥ ο «Ύμνος στον Απόλλωνα», στην οποία ο ποιητής περιγράφει πως ο θεός Απόλλων ίδρυσε το ναό στους Δελφούς, αφού γύρισε σχεδόν όλη την Ελλάδα αναζητώντας ένα κατάλληλο μέρος. Τελικά διάλεξε μια μοναχική σπηλιά που φώλιαζε στους πρόποδες του βουνού Παρνασσός, το οποίο φύλαγε o δράκoς Πύθωνας.
Οι πιστοί ερχόντουσαν στο ιερό -το λεγόμενο Πύθο- και παίρνανε τις διδαχές της μητέρας Γης.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Απόλλων, θεός του φωτός της θρησκείας και του πολιτισμού πάλεψε με τον Πύθωνα για να εγκαταστήσει εκεί το ναό του. Αφού τον νίκησε πήρε τη μορφή ενός κοπαδιού δελφινιών και οδήγησε ένα χαμένο πλοίο από την Κρήτη στον Κορινθιακό κόλπο, περίπου έξη μίλια από τον Παρνασσό. Οι ναύτες έκπληκτοι από το ρόλο που έπαιξαν αυτά τα επιβλητικά πλάσματα στη διάσωση τους ορκίστηκαν να υπηρετούν το ναό του Απόλλωνα και το μετονόμασαν σε Δελφούς προς τιμή της μορφής που είχε πάρει.

 

Το όνομα τους
Η ονομασία προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά δελφίς, το οποίο συνδέεται με το δελφύς(μήτρα). Έτσι, το όνομα του ζώου μπορεί να μεταφραστεί ως «ψάρι με μήτρα». Είναι ζώα κοινωνικά και ζουν κατά αγέλες έως δώδεκα ατόμων. Σε περιοχές όπου αφθονεί η τροφή, μπορεί να ενωθούν πολλές αγέλες και ο συνολικός πληθυσμός της ομάδας να φτάσει τα χίλια άτομα. Τα δελφίνια επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας σφυρίγματα, πλαταγίσματα και άλλους ήχους. Επίσης, χρησιμοποιούν υπέρηχους για ηχοεντοπισμό.
Τα μέλη των ομάδων μπορεί να εναλλάσσονται μεταξύ τους, όμως τα δελφίνια μπορούν να οικοδομήσουν ισχυρούς προσωπικούς δεσμούς.
Έτσι, θα μείνουν με τα άρρωστα ή τραυματισμένα μέλη της ομάδας, βοηθώντας τα ορισμένες φορές να κολυμπήσουν. Η αλτρουιστική αυτή συμπεριφορά δεν περιορίζεται στο είδος τους. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις δελφινιών που προστατεύουν κολυμβητές από καρχαρίες κάνοντας κύκλους γύρω τους, καθώς και δελφίνια που βοηθούν τις φάλαινες που έχουν εξοκείλει να ξαναβρούν το δρόμο προς τα ανοιχτά.
 
 
Με τους Έλληνες
Το δέσιμο των Ελλήνων με το εκπληκτικό θηλαστικό που ζει στις θάλασσες χάνεται στα βάθη των αιώνων, τρανή απόδειξη και η παραπάνω ιστορία που κατέγραψε ο Όμηρος. Τι συμβαίνει όμως σήμερα στις ελληνικές θάλασσες; Κινδυνεύουν σήμερα τα δελφίνια να αφανιστούν; Πως μπορούμε να βοηθήσουμε τους θαλάσσιους φίλους μας; Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά στο Πινάκιο η Μαρία Λιβανού Συνεργάτης Θαλάσσιων Προγραμμάτων WWF Ελλάς η οποία αρχικά ξεκαθαρίζει πως υπάρχουν τέσσερα είδη δελφινιών το Σταχτοδέλφινο, το Ζωνοδέλφινο, το  Ρινοδέλφινο και Κοινό δελφίνι. «Ο όρος δελφίνια είναι παραπλανητικός: οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι ένα ενιαίο είδος. Στην πραγματικότητα, τα διαφορετικά είδη δελφινιών διαφέρουν μεταξύ τους όσο ένας άνθρωπος και ένας χιμπατζής» τονίζει χαρακτηριστικά στο Πινάκιο η κα. Λιβανού και στην συνέχεια αποκαλύπτει το μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο που συναντά κανείς στις ελληνικές θάλασσες.
«Οι ελληνικές θάλασσες όμως κρύβουν έναν μοναδικό φαινόμενο! Στον Κορινθιακό συναντάει κανείς τα τρία από τα τέσσερα παραπάνω είδη δελφινιών, δηλαδή σταχτοδέλφινο, ζωνοδέλφινο και κοινό δελφίνι, σε μεικτές κοινωνίες. Στους ωκεανούς αυτό μπορεί να συμβεί μόνο περιστασιακά».
 
Μοναδικό το κάθε δελφίνι
Το κάθε δελφίνι έχει τη δική του μοναδική ηχητική υπογραφή! Αναπνέουν εκούσια (δηλαδή με τη θέλησή τους) ενώ κοιμούνται με το μισό τους εγκέφαλο αφού ο υπόλοιπος μισός μένει ξύπνιος για να ελέγχει βασικές λειτουργίες.
 
ΤΑ ΕΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ
 
 
Σταχτοδέλφινο
Κατάσταση είδους: Τρωτό (Όταν ένα είδος χαρακτηρίζεται τρωτό σημαίνει ότι  αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον)
Στον Κορινθιακό έχει απομείνει μόνο ένα δελφίνι αυτή τη στογμή.
Το σταχτοδέλφινο, το πιο μεγαλόσωμο απ’ όλα τα δελφίνια (το μέγιστο ολικό του μήκος στην Ελλάδα μπορεί να φτάσει και τα 3,30 μ.). Γεννιέται γκρι αλλά μεγαλώνοντας αποκτάει γρατζουνιές στο κορμί του από τις αψιμαχίες με άλλα δελφίνια οπότε καταλήγει άσπρο. Όσες περισσότερες όμως γραντζουνιές έχει ένα ζώο τόσο καλύτερα αφού θεωρούνται «δείκτης ποιότητας». Το συναντάμε στο Μυρτώο Πέλαγος, στη Χαλκιδική, στις Βόρειες Σποράδες, στη θάλασσα των Κυθήρων και στη ΝΔ Κρήτη.
Κυριότερες απειλές: Παρεμπίπτουσα αλιεία με παραγάδια. Πλαστικά απορρίμματα.
 
Ρινοδέλφινο
Κατάσταση είδους: Τρωτό (Όταν ένα είδος χαρακτηρίζεται τρωτό σημαίνει ότι  αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον) .
Το ρινοδέλφινο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο δελφίνι μετά το σταχτοδέλφινο. Είναι το δελφίνι που συναντάει κανείς περισσότερο στις παράκτιες περιοχές. Αναπτύσσει ταχύτητες που ξεπερνούν τα 30 χλμ/ώρα. Κάνει απίστευτα άλματα που μπορούν να φτάσουν τα 8 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Στον Αμβρακικό ζει ένας απομονωμένος πληθυσμός που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Έρευνες στον συγκεκριμένο πληθυσμό έδειξαν ότι τα ρινοδέλφινα, αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο στον ξαφνικό σε σχέση με τον αναμενόμενο θάνατο ενός μέλους της κοινωνίας τους,  όπως ακριβώς και οι άνθρωποι. Κυριότερες απειλές: Μείωση τροφής, απευθείας θανάτωση, παρεμπίπτουσα  αλιεία με παραδοσιακά μέσα, θόρυβος.




 Ζωνοδέλφινο
Κατάσταση είδους: Τρωτό (Όταν ένα είδος χαρακτηρίζεται τρωτό σημαίνει ότι  αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον)
Στον Κορινθιακό ζουν τα μικρότερα ζωνοδέλφινα του κόσμου τα οποία είναι και απολύτως απομονωμένα. Είναι το πιο συχνά απαντόμενο δελφίνι. Καταδύεται μέχρι τα 200 μ. αλλά μπορεί να φτάσει και σε μεγαλύτερα βάθη. Η μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να αναπτύξει είναι τα 60 χλμ/ώρα. Έχει μια χαρακτηριστική μαύρη γραμμή («ζώνη» οπότε και το όνομα) που ξεκινάει από το μάτι και καταλήγει στην γενετική περιοχή. Κυριότερες απειλές: Χημική ρύπανση, εκούσια θανάτωση και εμπλοκή σε πελαγικά παρασυρόμενα αφρόδιχτα.

Κοινό δελφίνι
Κατάσταση είδους: Κινδυνεύον (Όταν ένα είδος θεωρείται κινδυνεύον σημαίνει ότι το είδος αντιμετωπίζει πολύ υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο φυσικό του περιβάλλον στο άμεσο μέλλον) .Κινδυνεύει άμεσα με εξαφάνιση δεδομένου ότι κάποτε ήταν το πιο…κοινό δελφίνι στην Ελλάδα όμως τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός πληθυσμός έχει υποστεί σημαντική μείωση. Έχει τον πιο σύνθετο και εντυπωσιακό χρωματισμό σώματος από όλα τα δελφίνια και το πιο υδροδυναμικό σχήμα αφού αναπτύσσει ταχύτητες που μπορούν να φτάσουν τα 65χλμ/ώρα, όταν το ανθρώπινο παγκόσμιο ρεκόρ στα 100μέτρα στίβου είναι τα 36,7χλμ/ώρα.
 Κυριότερες απειλές: Απευθείας θανάτωση. Παρεμπίπτουσα αλιεία με παραδοσιακά μέσα.
 
Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!
Τέλος η κα. Λιβανού υπογραμμίζει πως μπορούμε να βοηθήσουμε ως προς την διάσωση των δελφινιών και άλλων θηλαστικών που απειλούνται υπό εξαφάνιση.
Συγκεκριμένα αναφέρει, «Η ευρωπαϊκή εκστρατεία «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε» που υλοποιούν η ΜOm, το WWFΕλλάς, το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το TethysResearchIntituteείναι η πρώτη ενημερωτική και συμμετοχική εκστρατεία για τα 9 μόνιμα και 5 περιστασιακά θαλάσσια θηλαστικά που ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Δελφίνια, φάλαινες, φώκιες είναι άρρηκτα συνδεδεμένα ζώα με την ελληνική κουλτούρα όμως 4 στους 5 Έλληνες δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή τους.
Αποτελούν δείκτες υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος ενώ τα περισσότερα κινδυνεύουν με εξαφάνιση κυρίως εξαιτίας ανθρωπογενών απειλών.
 Το Θάλασσα, έχει ως στόχο να ενημερώσει το ευρύ κοινό για όλα τα παραπάνω αλλά και να παρέχει κάποιες απλές συμβουλές για το τι μπορεί να κάνει ο καθένας από μας για την προστασία τους. Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!»

Παρασκευή 18 Ιουλίου 2014

SOS για εννέα είδη θηλαστικών στις ελληνικές θάλασσες

Οι κίνδυνοι που τα εξαφανίζουν

Εννέα είδη θαλάσσιων θηλαστικών ζουν μόνιμα στις ελληνικές θάλασσες, αλλά ταυτόχρονα οι πληθυσμοί τους απειλούνται. Από αυτά τον μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει η μεσογειακή φώκια. Σε όλη τη Μεσόγειο εκτιμάται ότι ζουν 550 με 600 μεσογειακές φώκιες, εκ των οποίων περισσότερες από τις μισές - περίπου 350 - στα ελληνικά νερά.
Ακολουθούν το κοινό δελφίνι, η φώκαινα, ο φυσητήρας, το ζωνοδέλφινο, το σταχτοδέλφινο, η πτεροφάλαινα και ο ζιφιός. Περιστασιακά στα ελληνικά πελάγη συναντώνται άλλα πέντε είδη θαλάσσιων θηλαστικών: η μεγάπτερη φάλαινα, η ψεύδορκα, η βόρεια ρυγχοφάλαινα, ο μεσοπλόδοντας και το στενόρυγχο δελφίνι. Τα σπάνια αυτά θαλάσσια θηλαστικά κινδυνεύουν κυρίως από έλλειψη τροφής, από εμπλοκές σε αλιευτικά εργαλεία, από πυροβολισμούς, αλλά ακόμη και από συγκρούσεις και ατυχήματα με πλοία. Κίνδυνο για την επιβίωση των σπάνιων θαλάσσιων θηλαστικών αποτελεί και η κατάποση στερεών υπολειμμάτων από την πετρελαϊκή ρύπανση, η αλλαγή των οικοσυστημάτων όπου ζουν και αναπαράγονται, αλλά και η κλιματική αλλαγή.
Τα στοιχεία αυτά αναφέρθηκαν χθες κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Life «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε/ Ενημερωτική, Συμμετοχική Εκστρατεία για τα Θαλάσσια Θηλαστικά της Ελλάδας». To πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τη MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute.
Ο συνολικός προϋπολογισμός ανήλθε σε 1.343.248 ευρώ και το πρόγραμμα συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ, το Πράσινο Ταμείο, το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τη ναυτιλιακή εταιρεία Blue Planet Shipping SA.
Επί της ουσίας, όπως εξηγούν οι υπεύθυνοι των περιβαλλοντικών οργανώσεων, πρόκειται για ένα «ενημερωτικό εργαλείο» - αφού αποτελεί μια ενημερωτική εκστρατεία - για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πολιτικών και δράσεων.
Ο κύριος στόχος είναι η αύξηση της γνώσης για τα θαλάσσια θηλαστικά συγκεκριμένων ομάδων του κοινού. Και όπως έγινε χθες γνωστό, τα τελευταία τρία χρόνια που διήρκεσε το όλο πρόγραμμα το ποσοστό των νέων ηλικίας μεταξύ 24 και 35 χρόνων, που γνωρίζει πλέον ότι οι ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν εννέα είδη θαλάσσιων θηλαστικών, έχει αυξηθεί κατά 12%.

Τα γνωρίζουμε καλύτερα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η αναγνωρισιμότητα ειδών, όπως για παράδειγμα του σταχτοδέλφινου ως μόνιμου κάτοικου των ελληνικών θαλασσών, έχει αυξηθεί κατά 22% από το 2010. Και δεν είναι το μόνο. Τα τελευταία τρία χρόνια, σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, αυξήθηκε η αναγνωρισιμότητα κατά 11% του ρινοδέλφινου και κατά 9% του ζωνοδέλφινου. Τα αποτελέσματα του προγράμματος έγιναν γνωστά σε 22 πόλεις της Ελλάδας - μέσα από ειδικά σεμινάρια, ένα από τα οποία έγινε στις Βρυξέλλες με πάνω από 1.000 συμμετέχοντες. Επιπλέον, ενημερώθηκαν φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, λιμενικοί, εκπρόσωποι φορέων διαχείρισης, βουλευτές, ευρωβουλευτές αλλά και 35.000 μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. «Οπως όλα δείχνουν, το έργο των περιβαλλοντικών οργανώσεων βρίσκει ανταπόκριση στο κοινωνικό σύνολο ενώ η ενημέρωση για την προστασία της φύσης παραμένει επίκαιρη», τόνισε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του WWF Ελλάς Δημήτρης Καραβέλλας.

Τα δικά μας μέτρα

Πώς μπορούμε να συμβάλουμε στη σωτηρία τους; Με το να αποφεύγουμε να ρίχνουμε απορρίμματα σε θάλασσες και ακτές. Και να μην καταναλώνουμε αλιεύματα μικρότερου μεγέθους από αυτό που ορίζει η νομοθεσία, απαγορευμένων ειδών ή ειδών προς εξαφάνιση όπως ο γόνος, η πίνα, οι πετροσωλήνες και ο ερυθρός τόνος.

Κινδυνεύουν περισσότερο
Μεσογειακή φώκια
Κοινό δελφίνι
Φώκαινα
Φυσητήρας
Ζωνοδέλφινο
Ρινοδέλφινο
Σταχτοδέλφινο
Πτεροφάλαινα
Ζιφιός

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

Ζάκυνθος: Η πρώτη φωλιά της Καρέτα– Καρέτα φέτος στα Σεκάνια

Η Ζάκυνθος συνεχίζει να αποτελεί ένα φιλόξενο μέρος για την αναπαραγωγή της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα – Καρέτα, με την πρώτη φωλιά για τη φετινή περίοδο ωοτοκίας του σημαντικού αυτού είδους του ζωικού βασιλείου να είναι γεγονός.
Η φωλιά εντοπίστηκε τα ξημερώματα της 20ης Μαΐου στα δυτικά Σεκάνια, από εθελοντές της Οργάνωσης Αρχέλων και σε 50 με 60 ημέρες αναμένεται να γεννηθεί το πρώτο χελωνάκι.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, τις προηγούμενες ημέρες έγιναν δύο ακόμη απόπειρες από χελώνες που βγήκαν στην ακτή για να δημιουργήσουν φωλιά στην ανατολική πλευρά της ίδιας παραλίας, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Πέρυσι σε όλες τις παραλίες ωοτοκίας καταγράφηκαν 3.456 φωλιές από τις οποίες εκκολάφθηκαν 214.539 χελωνάκια. Οι εθελοντές της οργάνωσης κατάφεραν να προστατέψουν 2.532 φωλιές από τις οποίες οδηγήθηκαν ασφαλή στη θάλασσα 148.843 νεογέννητα χελωνάκια.
Πηγή: ΑΜΠΕ

Ξεκίνησε η ωοτοκία θαλάσσιας χελώνας καρέτα - καρέτα στην Κρήτη

 

ΑΡΧΕΛΩΝ
Εθελοντές και στελέχη του ΑΡΧΕΛΩΝ, ενημερώνουν και συνεργάζονται στενά με τις τουριστικές επιχειρήσεις, κυρίως του κόλπου Ρεθύμνου, που αποτελεί την σημαντικότερη περιοχή που ωοτοκούν οι θαλάσσιες χελώνες στη Κρήτη.
 
Μετά τον εντοπισμό των πρώτων φωλιών στον κόλπο Ζακύνθου και Κυπαρισσίας, ξεκίνησε επισήμως και η ωοτοκία θαλάσσιας χελώνας καρέτα - καρέτα στην Κρήτη, που αποτελεί τον τρίτο σημαντικότερο βιότοπο αναπαραγωγής του ζώου στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, τα ξημερώματα της 1ης Ιουνίου, εντοπίστηκε η πρώτη φωλιά θαλάσσιας χελώνας από τους εθελοντές του Συλλόγου προστασίας θαλάσσιας χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ, στον κόλπο της Μεσσαράς στην περιοχή Καλαμάκι.
Την ίδια ημέρα εντοπίστηκαν και τα πρώτα ίχνη θαλάσσιας χελώνας στον κόλπο Ρεθύμνου, η οποία δυστυχώς δεν μπόρεσε να κάνει τη φωλιά της, καθώς την εμπόδισαν ξαπλώστρες ξενοδοχείου της περιοχής, οι οποίες δεν είχαν μαζευτεί κατά τη διάρκεια της νύχτας, παρά τη σχετική ενημέρωση των επιχειρηματιών, όπως σημειώνουν στελέχη του ΑΡΧΕΛΩΝ.
Εθελοντές και στελέχη του ΑΡΧΕΛΩΝ, ενημερώνουν και συνεργάζονται στενά με τις τουριστικές επιχειρήσεις, κυρίως του κόλπου Ρεθύμνου, που αποτελεί την σημαντικότερη περιοχή που ωοτοκούν οι θαλάσσιες χελώνες στη Κρήτη.
Σύμφωνα με τα στελέχη του, ο ΑΡΧΕΛΩΝ προτείνει απλά αλλά ουσιαστικά διαχειριστικά μέτρα, που με την υιοθέτησή τους διευκολύνεται η ωοτοκία των θαλάσσιων χελωνών και επιτυγχάνεται η συνύπαρξη μεταξύ τουρισμού και προστασίας του απειλούμενου με εξαφάνιση είδους.
Η συγκέντρωση κρεβατιών στο πίσω μέρος της παραλίας κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι ένα από αυτά, που αρκετοί επαγγελματίες ακολουθούν με συνέπεια κάθε καλοκαίρι.      

Η έντονη διάβρωση των παραλιών, τα βαρέα οχήματα στον αιγιαλό, η κατάληψη των παραλιών από έπιπλα θαλάσσης τις βραδινές ώρες, η ηχορύπανση, η φωτορύπανση και η όχληση από την ανθρώπινη παρουσία είναι μερικά από τα βασικότερα προβλήματα στην Κρήτη και όχι μόνο, που αποθαρρύνουν την ωοτοκία των θαλάσσιων χελωνών, όπως σημειώνει ο Σύλλογος προστασίας της θαλάσσιας χελώνας.

Δεν είναι τυχαία η δραματική πτωτική τάση του αριθμού των φωλιών που καταγράφεται ετησίως στον κόλπο Ρεθύμνου και Χανίων, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΡΧΕΛΩΝ για τα τελευταία 24 χρόνια.
Ο κάθε πληθυσμός θαλάσσιας χελώνας σε κάθε περιοχή είναι ξεχωριστός, εφόσον οι θηλυκές χελώνες ξαναγυρίζουν στις παραλίες όπου γεννήθηκαν και οι ίδιες. Άρα, στην περίπτωση που εξαφανιστεί κάποιος από αυτούς δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κανέναν άλλον.
 

Σάββατο 10 Μαΐου 2014

Ίχνη ζωής μια νύχτα του Αυγούστου…

 

Ήμασταν σκυμμένοι σχεδόν μια ώρα πάνω από μια ανεπαίσθητη γουβίτσα άμμου, όπου μέσα της ίσα-ίσα που διακρίνονταν δύο κάθετα τοποθετημένες λεπτές σιδερόβεργες. Ήταν εντελώς ερημικά, στην παραλία Μάτι της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, περίπου 11 η ώρα το βράδυ στις 9 Αυγούστου. Ο φίλος Γιώργος προσπαθούσε να απαντήσει στις καταιγιστικές ερωτήσεις μας, όταν αποφάσισε για δεύτερη φορά να αφουγκραστεί την άμμο με το στηθοσκόπιό του! Πριν προφτάσει όμως να το ακουμπήσει κοντά στη γούβα, μια ελαφριά μετακίνηση της άμμου τον σταμάτησε. Μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, τρία μαύρα κεφαλάκια άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους και στη στιγμή 3 χελωνάκια ξεπετάχτηκαν από τη φωλιά. Χωρίς καμία χρονοτριβή ξεκίνησαν έναν ξέφρενο αγώνα δρόμου πάνω στην ανώμαλη άμμο με κατεύθυνση προς τη θάλασσα. Ευτυχώς είχε φεγγάρι και μπορούσαμε να διακρίνουμε τις κινήσεις τους. Ενστικτωδώς πήρα τη φωτογραφική μηχανή για να απαθανατίσω την απίστευτη αυτή εμπειρία που ζούσα. Ο Γιώργος ευγενικά με σταμάτησε. Τα 3 χελωνάκια έπρεπε χωρίς κανένα εμπόδιο και χωρίς να χάσουν το δρόμο τους να φτάσουν στα επόμενα 10 περίπου λεπτά στη θάλασσα, διανύοντας μια απόσταση περίπου 30-40 μέτρων. Δεν έπρεπε ούτε να τα ταράξουμε, ούτε να τα οδηγήσουμε πιάνοντάς τα! Αυτά ήξεραν! Και ο Γιώργος όμως έπρεπε να ξέρει πόσα θα φτάσουν στη θάλασσα… Ώσπου να προτείνω καθένας μας να παρακολουθεί και από ένα χελωνάκι, τα είχα ήδη χάσει από το οπτικό μου πεδίο. Το πρώτο είχε ήδη απομακρυνθεί αρκετά από τη φωλιά αλλά και από τα άλλα δύο. Το παρακολουθούσε ο Γιώργος, που όμως κάποια στιγμή το έχασε κι αυτός. Τότε αποφασιστικά, πήρε ένα μεγάλο χαρτόνι που ήταν κοντά στη φωλιά, έφτασε πολύ κοντά στη θάλασσα και με το χαρτόνι «έστρωσε» για αρκετά μέτρα μια ευθύγραμμη επίπεδη λουρίδα γης, παράλληλα στη θάλασσα. Ήμασταν σε διαφορετικά σημεία μέσα στη νοητή τριγωνική επιφάνεια που σχηματιζόταν ανάμεσα στη φωλιά και τις άκρες της λουρίδας, ψάχνοντας τα χελωνάκια. Ο Γιώργος ως εμπειρότερος εντόπισε το πρώτο χελωνάκι, μας φώναξε και πράγματι το είδαμε να βουτάει βιαστικά στο νερό. Ήταν αδύνατο να συγκρατήσω τα δάκρυα της χαράς μου. Μόλις είχε περάσει από τη λουρίδα γης και είχε αφήσει καθαρά το αποτύπωμά του, το ίχνος ζωής, στην επίπεδη άμμο! Δεν πέρασαν παρά ελάχιστα λεπτά και άλλα δύο καθαρά και διακριτά ίχνη είχαν χαραχτεί πάνω στη λουρίδα άμμου. Και τα άλλα δύο χελωνάκια λοιπόν είχαν καταφέρει να περάσουν με απόλυτη επιτυχία την πρώτη αυτή δοκιμασία της ζωής τους. Τρεις νεογέννητες χελώνες Caretta-Caretta μόλις ξεκινούσαν, σήμερα το βράδυ, ένα από τα δυσκολότερα ταξίδια ζωής και επιβίωσης στο νότιο Ιόνιο και το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα μπορέσουν ποτέ να επιβιώσουν και να διασχίσουν όλη τη Μεσόγειο, όπως θα το καταφέρει η μία μόνο από τις χίλιες περίπου χελώνες, που θα γεννηθεί το καλοκαίρι, σε αυτήν εδώ την αμμώδη παραλία…

Απίστευτες πληροφορίες ζωής για εμάς τους αμύητους: κάθε πότε γεννάει η χελώνα, πού γεννάει, πώς είναι η φωλιά, πόσο βαθιά είναι, από τι κινδυνεύει η φωλιά, γιατί τοποθετούμε σιδερόβεργες, πόσα αυγά κάνει, τι μέγεθος έχουν, από τι υλικό είναι το «τσόφλι», πόσα αυγά θα γονιμοποιηθούν, ποια και πόσα είναι θηλυκά και αρσενικά, πώς επηρεάζεται το γένος, πότε και πώς θα σπάσουν το «τσόφλι», πώς θα ανέβουν στην επιφάνεια, πότε θα ξεκινήσουν, γιατί πάνε αμέσως στη θάλασσα, πώς βρίσκουν το δρόμο τους, πόσο χρόνο θα χρειαστούν, πότε θα αρχίσουν να τρώνε, τι θα φάνε στην αρχή, πόσα θα επιβιώσουν, από τι κινδυνεύουν, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε, πόσο γρήγορα θα μεγαλώσουν, ποιο θα είναι το τελικό τους μέγεθος, σε ποια σημεία ζουν, ξαναγυρνάνε στην παραλία που γεννήθηκαν και άλλες πολλές πολλές ερωτήσεις… Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που μάθαμε είναι ότι οι χελώνες Caretta-Caretta δεν τρώνε ψάρια, αλλά μέδουσες, τσούχτρες και άλλα συναφή!
Στο παρακάτω σύντομο φωτογραφικό «χρονολόγιο» και στο βίντεο    αποτυπώνουμε τμήματα της ιστορίας με αντίστοιχες λεζάντες…
     
1. Η μητέρα χελώνα φτιάχνει μια φωλιά, γεννάει και επιστρέφει στη θάλασσα.
2. Έχει αφήσει στη φωλιά 80-140 αυγά, σε βάθος από 20 έως 50 εκατοστά.
3. Μέλη του συλλόγου «Αρχέλων» προστατεύουν αρχικά τη φωλιά.
4. Δημιουργούνται και συνθήκες για καλύτερη πρόσβαση στη θάλασσα.
5. Το χελωνάκι μόλις έχει βγει από τη φωλιά και πηγαίνει προς τη θάλασσα.
6. Τα ίχνη από την κάθοδο των χελωνών, που μπορεί να φτάσουν και τις 70-80…
Φωτογραφίες 1, 2, 5 & βίντεο: Γιώργος Κωνσταντόπουλος, Φωτογραφίες 3, 4, 6: Γιάννης Κωτσάνης
Όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα διαθεματική εργασία με πολλές προεκτάσεις (βιολογία, περιβάλλον, οικολογία, πολιτισμός, ιστορία, γεωγραφία, στατιστική κλπ)… Αν κάποια ομάδα πραγματοποιήσει μια τέτοια εργασία, θα εκτιμούσαμε αν μας στέλνατε το σύνδεσμο της δημοσίευσής της ή και την ίδια την εργασία για να τη δημοσιεύσουμε.

ΠΗΓΗ: http://psifiakesergasies.wordpress.com/tag/caretta-caretta/