Νεκρές 12 θαλάσσιες χελώνες και ένα δελφίνι μέσα στον Αύγουστο

Δώδεκα θαλάσσιες χελώνες και ένα δελφίνι εντοπίστηκαν νεκρά τον Αύγουστο σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Σύμφωνα με το Λιμενικό, τα περιστατικά εντοπίστηκαν στις περιοχές τις Σαλαμίνας, της Κορίνθου, του Βόλου, της Νεάπολης Βοιών Λακωνίας, της Κω, του Μαρκόπουλου και της Παλαιάς Φώκαιας.

Οι κατά τόπους λιμενικές αρχές ενημερώθηκαν και οι αρμόδιες Υπηρεσίες προχώρησαν στην υγειονομική τους ταφή.

ΠΗΓΗ: enikos.gr

Δελφίνια: Οι φίλοι του Ομήρου σε κίνδυνο

 

 

Όταν ένα δελφίνι γεννιέται, συχνά σπρώχνεται προς την επιφάνεια από τη μητέρα του για να πάρει την πρώτη του ανάσα.

Ίσως να οδηγείται από ένστικτο και να συμπεριφέρεται έτσι στο παιδί του και στον άνθρωπο. Πάντως τα σημάδια αυτά οι πρόγονοί μας φαίνεται να μελέτησαν στο έπακρο.
Μια από τις πρώτες ιστορίες με δελφίνια είναι του ΟΜΗΡΟΥ ο «Ύμνος στον Απόλλωνα», στην οποία ο ποιητής περιγράφει πως ο θεός Απόλλων ίδρυσε το ναό στους Δελφούς, αφού γύρισε σχεδόν όλη την Ελλάδα αναζητώντας ένα κατάλληλο μέρος. Τελικά διάλεξε μια μοναχική σπηλιά που φώλιαζε στους πρόποδες του βουνού Παρνασσός, το οποίο φύλαγε o δράκoς Πύθωνας.
Οι πιστοί ερχόντουσαν στο ιερό -το λεγόμενο Πύθο- και παίρνανε τις διδαχές της μητέρας Γης.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Απόλλων, θεός του φωτός της θρησκείας και του πολιτισμού πάλεψε με τον Πύθωνα για να εγκαταστήσει εκεί το ναό του. Αφού τον νίκησε πήρε τη μορφή ενός κοπαδιού δελφινιών και οδήγησε ένα χαμένο πλοίο από την Κρήτη στον Κορινθιακό κόλπο, περίπου έξη μίλια από τον Παρνασσό. Οι ναύτες έκπληκτοι από το ρόλο που έπαιξαν αυτά τα επιβλητικά πλάσματα στη διάσωση τους ορκίστηκαν να υπηρετούν το ναό του Απόλλωνα και το μετονόμασαν σε Δελφούς προς τιμή της μορφής που είχε πάρει.

 

Το όνομα τους

Η ονομασία προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά δελφίς, το οποίο συνδέεται με το δελφύς(μήτρα). Έτσι, το όνομα του ζώου μπορεί να μεταφραστεί ως «ψάρι με μήτρα». Είναι ζώα κοινωνικά και ζουν κατά αγέλες έως δώδεκα ατόμων. Σε περιοχές όπου αφθονεί η τροφή, μπορεί να ενωθούν πολλές αγέλες και ο συνολικός πληθυσμός της ομάδας να φτάσει τα χίλια άτομα. Τα δελφίνια επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας σφυρίγματα, πλαταγίσματα και άλλους ήχους. Επίσης, χρησιμοποιούν υπέρηχους για ηχοεντοπισμό.

Τα μέλη των ομάδων μπορεί να εναλλάσσονται μεταξύ τους, όμως τα δελφίνια μπορούν να οικοδομήσουν ισχυρούς προσωπικούς δεσμούς.

Έτσι, θα μείνουν με τα άρρωστα ή τραυματισμένα μέλη της ομάδας, βοηθώντας τα ορισμένες φορές να κολυμπήσουν. Η αλτρουιστική αυτή συμπεριφορά δεν περιορίζεται στο είδος τους. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις δελφινιών που προστατεύουν κολυμβητές από καρχαρίες κάνοντας κύκλους γύρω τους, καθώς και δελφίνια που βοηθούν τις φάλαινες που έχουν εξοκείλει να ξαναβρούν το δρόμο προς τα ανοιχτά.

 

 

Με τους Έλληνες

Το δέσιμο των Ελλήνων με το εκπληκτικό θηλαστικό που ζει στις θάλασσες χάνεται στα βάθη των αιώνων, τρανή απόδειξη και η παραπάνω ιστορία που κατέγραψε ο Όμηρος. Τι συμβαίνει όμως σήμερα στις ελληνικές θάλασσες; Κινδυνεύουν σήμερα τα δελφίνια να αφανιστούν; Πως μπορούμε να βοηθήσουμε τους θαλάσσιους φίλους μας; Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά στο Πινάκιο η Μαρία Λιβανού Συνεργάτης Θαλάσσιων Προγραμμάτων WWF Ελλάς η οποία αρχικά ξεκαθαρίζει πως υπάρχουν τέσσερα είδη δελφινιών το Σταχτοδέλφινο, το Ζωνοδέλφινο, το  Ρινοδέλφινο και Κοινό δελφίνι. «Ο όρος δελφίνια είναι παραπλανητικός: οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι ένα ενιαίο είδος. Στην πραγματικότητα, τα διαφορετικά είδη δελφινιών διαφέρουν μεταξύ τους όσο ένας άνθρωπος και ένας χιμπατζής» τονίζει χαρακτηριστικά στο Πινάκιο η κα. Λιβανού και στην συνέχεια αποκαλύπτει το μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο που συναντά κανείς στις ελληνικές θάλασσες.

«Οι ελληνικές θάλασσες όμως κρύβουν έναν μοναδικό φαινόμενο! Στον Κορινθιακό συναντάει κανείς τα τρία από τα τέσσερα παραπάνω είδη δελφινιών, δηλαδή σταχτοδέλφινο, ζωνοδέλφινο και κοινό δελφίνι, σε μεικτές κοινωνίες. Στους ωκεανούς αυτό μπορεί να συμβεί μόνο περιστασιακά».

 

Μοναδικό το κάθε δελφίνι

Το κάθε δελφίνι έχει τη δική του μοναδική ηχητική υπογραφή! Αναπνέουν εκούσια (δηλαδή με τη θέλησή τους) ενώ κοιμούνται με το μισό τους εγκέφαλο αφού ο υπόλοιπος μισός μένει ξύπνιος για να ελέγχει βασικές λειτουργίες.

 

ΤΑ ΕΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ

 

 

Σταχτοδέλφινο

Κατάσταση είδους: Τρωτό (Όταν ένα είδος χαρακτηρίζεται τρωτό σημαίνει ότι  αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον)

Στον Κορινθιακό έχει απομείνει μόνο ένα δελφίνι αυτή τη στογμή.

Το σταχτοδέλφινο, το πιο μεγαλόσωμο απ’ όλα τα δελφίνια (το μέγιστο ολικό του μήκος στην Ελλάδα μπορεί να φτάσει και τα 3,30 μ.). Γεννιέται γκρι αλλά μεγαλώνοντας αποκτάει γρατζουνιές στο κορμί του από τις αψιμαχίες με άλλα δελφίνια οπότε καταλήγει άσπρο. Όσες περισσότερες όμως γραντζουνιές έχει ένα ζώο τόσο καλύτερα αφού θεωρούνται «δείκτης ποιότητας». Το συναντάμε στο Μυρτώο Πέλαγος, στη Χαλκιδική, στις Βόρειες Σποράδες, στη θάλασσα των Κυθήρων και στη ΝΔ Κρήτη.

Κυριότερες απειλές: Παρεμπίπτουσα αλιεία με παραγάδια. Πλαστικά απορρίμματα.

 

Ρινοδέλφινο

Κατάσταση είδους: Τρωτό (Όταν ένα είδος χαρακτηρίζεται τρωτό σημαίνει ότι  αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον) .

Το ρινοδέλφινο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο δελφίνι μετά το σταχτοδέλφινο. Είναι το δελφίνι που συναντάει κανείς περισσότερο στις παράκτιες περιοχές. Αναπτύσσει ταχύτητες που ξεπερνούν τα 30 χλμ/ώρα. Κάνει απίστευτα άλματα που μπορούν να φτάσουν τα 8 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Στον Αμβρακικό ζει ένας απομονωμένος πληθυσμός που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Έρευνες στον συγκεκριμένο πληθυσμό έδειξαν ότι τα ρινοδέλφινα, αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο στον ξαφνικό σε σχέση με τον αναμενόμενο θάνατο ενός μέλους της κοινωνίας τους,  όπως ακριβώς και οι άνθρωποι. Κυριότερες απειλές: Μείωση τροφής, απευθείας θανάτωση, παρεμπίπτουσα  αλιεία με παραδοσιακά μέσα, θόρυβος.

 Ζωνοδέλφινο

Κατάσταση είδους: Τρωτό (Όταν ένα είδος χαρακτηρίζεται τρωτό σημαίνει ότι  αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον)

Στον Κορινθιακό ζουν τα μικρότερα ζωνοδέλφινα του κόσμου τα οποία είναι και απολύτως απομονωμένα. Είναι το πιο συχνά απαντόμενο δελφίνι. Καταδύεται μέχρι τα 200 μ. αλλά μπορεί να φτάσει και σε μεγαλύτερα βάθη. Η μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να αναπτύξει είναι τα 60 χλμ/ώρα. Έχει μια χαρακτηριστική μαύρη γραμμή («ζώνη» οπότε και το όνομα) που ξεκινάει από το μάτι και καταλήγει στην γενετική περιοχή. Κυριότερες απειλές: Χημική ρύπανση, εκούσια θανάτωση και εμπλοκή σε πελαγικά παρασυρόμενα αφρόδιχτα.

Κοινό δελφίνι

Κατάσταση είδους: Κινδυνεύον (Όταν ένα είδος θεωρείται κινδυνεύον σημαίνει ότι το είδος αντιμετωπίζει πολύ υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο φυσικό του περιβάλλον στο άμεσο μέλλον) .Κινδυνεύει άμεσα με εξαφάνιση δεδομένου ότι κάποτε ήταν το πιο…κοινό δελφίνι στην Ελλάδα όμως τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός πληθυσμός έχει υποστεί σημαντική μείωση. Έχει τον πιο σύνθετο και εντυπωσιακό χρωματισμό σώματος από όλα τα δελφίνια και το πιο υδροδυναμικό σχήμα αφού αναπτύσσει ταχύτητες που μπορούν να φτάσουν τα 65χλμ/ώρα, όταν το ανθρώπινο παγκόσμιο ρεκόρ στα 100μέτρα στίβου είναι τα 36,7χλμ/ώρα.

 Κυριότερες απειλές: Απευθείας θανάτωση. Παρεμπίπτουσα αλιεία με παραδοσιακά μέσα.

 

Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!

Τέλος η κα. Λιβανού υπογραμμίζει πως μπορούμε να βοηθήσουμε ως προς την διάσωση των δελφινιών και άλλων θηλαστικών που απειλούνται υπό εξαφάνιση.

Συγκεκριμένα αναφέρει, «Η ευρωπαϊκή εκστρατεία «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε» που υλοποιούν η ΜOm, το WWFΕλλάς, το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το TethysResearchIntituteείναι η πρώτη ενημερωτική και συμμετοχική εκστρατεία για τα 9 μόνιμα και 5 περιστασιακά θαλάσσια θηλαστικά που ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Δελφίνια, φάλαινες, φώκιες είναι άρρηκτα συνδεδεμένα ζώα με την ελληνική κουλτούρα όμως 4 στους 5 Έλληνες δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή τους.

Αποτελούν δείκτες υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος ενώ τα περισσότερα κινδυνεύουν με εξαφάνιση κυρίως εξαιτίας ανθρωπογενών απειλών.

 Το Θάλασσα, έχει ως στόχο να ενημερώσει το ευρύ κοινό για όλα τα παραπάνω αλλά και να παρέχει κάποιες απλές συμβουλές για το τι μπορεί να κάνει ο καθένας από μας για την προστασία τους. Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!»

SOS για εννέα είδη θηλαστικών στις ελληνικές θάλασσες

Οι κίνδυνοι που τα εξαφανίζουν

Εννέα είδη θαλάσσιων θηλαστικών ζουν μόνιμα στις ελληνικές θάλασσες, αλλά ταυτόχρονα οι πληθυσμοί τους απειλούνται. Από αυτά τον μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει η μεσογειακή φώκια. Σε όλη τη Μεσόγειο εκτιμάται ότι ζουν 550 με 600 μεσογειακές φώκιες, εκ των οποίων περισσότερες από τις μισές - περίπου 350 - στα ελληνικά νερά.

Ακολουθούν το κοινό δελφίνι, η φώκαινα, ο φυσητήρας, το ζωνοδέλφινο, το σταχτοδέλφινο, η πτεροφάλαινα και ο ζιφιός. Περιστασιακά στα ελληνικά πελάγη συναντώνται άλλα πέντε είδη θαλάσσιων θηλαστικών: η μεγάπτερη φάλαινα, η ψεύδορκα, η βόρεια ρυγχοφάλαινα, ο μεσοπλόδοντας και το στενόρυγχο δελφίνι. Τα σπάνια αυτά θαλάσσια θηλαστικά κινδυνεύουν κυρίως από έλλειψη τροφής, από εμπλοκές σε αλιευτικά εργαλεία, από πυροβολισμούς, αλλά ακόμη και από συγκρούσεις και ατυχήματα με πλοία. Κίνδυνο για την επιβίωση των σπάνιων θαλάσσιων θηλαστικών αποτελεί και η κατάποση στερεών υπολειμμάτων από την πετρελαϊκή ρύπανση, η αλλαγή των οικοσυστημάτων όπου ζουν και αναπαράγονται, αλλά και η κλιματική αλλαγή.

Τα στοιχεία αυτά αναφέρθηκαν χθες κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Life «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε/ Ενημερωτική, Συμμετοχική Εκστρατεία για τα Θαλάσσια Θηλαστικά της Ελλάδας». To πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τη MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute.

Ο συνολικός προϋπολογισμός ανήλθε σε 1.343.248 ευρώ και το πρόγραμμα συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ, το Πράσινο Ταμείο, το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τη ναυτιλιακή εταιρεία Blue Planet Shipping SA.

Επί της ουσίας, όπως εξηγούν οι υπεύθυνοι των περιβαλλοντικών οργανώσεων, πρόκειται για ένα «ενημερωτικό εργαλείο» - αφού αποτελεί μια ενημερωτική εκστρατεία - για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πολιτικών και δράσεων.

Ο κύριος στόχος είναι η αύξηση της γνώσης για τα θαλάσσια θηλαστικά συγκεκριμένων ομάδων του κοινού. Και όπως έγινε χθες γνωστό, τα τελευταία τρία χρόνια που διήρκεσε το όλο πρόγραμμα το ποσοστό των νέων ηλικίας μεταξύ 24 και 35 χρόνων, που γνωρίζει πλέον ότι οι ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν εννέα είδη θαλάσσιων θηλαστικών, έχει αυξηθεί κατά 12%.

Τα γνωρίζουμε καλύτερα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η αναγνωρισιμότητα ειδών, όπως για παράδειγμα του σταχτοδέλφινου ως μόνιμου κάτοικου των ελληνικών θαλασσών, έχει αυξηθεί κατά 22% από το 2010. Και δεν είναι το μόνο. Τα τελευταία τρία χρόνια, σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, αυξήθηκε η αναγνωρισιμότητα κατά 11% του ρινοδέλφινου και κατά 9% του ζωνοδέλφινου. Τα αποτελέσματα του προγράμματος έγιναν γνωστά σε 22 πόλεις της Ελλάδας - μέσα από ειδικά σεμινάρια, ένα από τα οποία έγινε στις Βρυξέλλες με πάνω από 1.000 συμμετέχοντες. Επιπλέον, ενημερώθηκαν φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, λιμενικοί, εκπρόσωποι φορέων διαχείρισης, βουλευτές, ευρωβουλευτές αλλά και 35.000 μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. «Οπως όλα δείχνουν, το έργο των περιβαλλοντικών οργανώσεων βρίσκει ανταπόκριση στο κοινωνικό σύνολο ενώ η ενημέρωση για την προστασία της φύσης παραμένει επίκαιρη», τόνισε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του WWF Ελλάς Δημήτρης Καραβέλλας.

Τα δικά μας μέτρα
Πώς μπορούμε να συμβάλουμε στη σωτηρία τους; Με το να αποφεύγουμε να ρίχνουμε απορρίμματα σε θάλασσες και ακτές. Και να μην καταναλώνουμε αλιεύματα μικρότερου μεγέθους από αυτό που ορίζει η νομοθεσία, απαγορευμένων ειδών ή ειδών προς εξαφάνιση όπως ο γόνος, η πίνα, οι πετροσωλήνες και ο ερυθρός τόνος.

Κινδυνεύουν περισσότερο
Μεσογειακή φώκια
Κοινό δελφίνι
Φώκαινα
Φυσητήρας
Ζωνοδέλφινο
Ρινοδέλφινο
Σταχτοδέλφινο
Πτεροφάλαινα
Ζιφιός

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ Προκόπης Γιόγιακας  | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 19/12/2013 08:00

Ζάκυνθος: Η πρώτη φωλιά της Καρέτα– Καρέτα φέτος στα Σεκάνια

Η Ζάκυνθος συνεχίζει να αποτελεί ένα φιλόξενο μέρος για την αναπαραγωγή της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα – Καρέτα, με την πρώτη φωλιά για τη φετινή περίοδο ωοτοκίας του σημαντικού αυτού είδους του ζωικού βασιλείου να είναι γεγονός.

Η φωλιά εντοπίστηκε τα ξημερώματα της 20ης Μαΐου στα δυτικά Σεκάνια, από εθελοντές της Οργάνωσης Αρχέλων και σε 50 με 60 ημέρες αναμένεται να γεννηθεί το πρώτο χελωνάκι.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, τις προηγούμενες ημέρες έγιναν δύο ακόμη απόπειρες από χελώνες που βγήκαν στην ακτή για να δημιουργήσουν φωλιά στην ανατολική πλευρά της ίδιας παραλίας, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Πέρυσι σε όλες τις παραλίες ωοτοκίας καταγράφηκαν 3.456 φωλιές από τις οποίες εκκολάφθηκαν 214.539 χελωνάκια. Οι εθελοντές της οργάνωσης κατάφεραν να προστατέψουν 2.532 φωλιές από τις οποίες οδηγήθηκαν ασφαλή στη θάλασσα 148.843 νεογέννητα χελωνάκια.

Πηγή: ΑΜΠΕ

Ξεκίνησε η ωοτοκία θαλάσσιας χελώνας καρέτα - καρέτα στην Κρήτη

 

ΑΡΧΕΛΩΝ

Εθελοντές και στελέχη του ΑΡΧΕΛΩΝ, ενημερώνουν και συνεργάζονται στενά με τις τουριστικές επιχειρήσεις, κυρίως του κόλπου Ρεθύμνου, που αποτελεί την σημαντικότερη περιοχή που ωοτοκούν οι θαλάσσιες χελώνες στη Κρήτη.

 

Μετά τον εντοπισμό των πρώτων φωλιών στον κόλπο Ζακύνθου και Κυπαρισσίας, ξεκίνησε επισήμως και η ωοτοκία θαλάσσιας χελώνας καρέτα - καρέτα στην Κρήτη, που αποτελεί τον τρίτο σημαντικότερο βιότοπο αναπαραγωγής του ζώου στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, τα ξημερώματα της 1^ης Ιουνίου, εντοπίστηκε η πρώτη φωλιά θαλάσσιας χελώνας από τους εθελοντές του Συλλόγου προστασίας θαλάσσιας χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ, στον κόλπο της Μεσσαράς στην περιοχή Καλαμάκι.

Την ίδια ημέρα εντοπίστηκαν και τα πρώτα ίχνη θαλάσσιας χελώνας στον κόλπο Ρεθύμνου, η οποία δυστυχώς δεν μπόρεσε να κάνει τη φωλιά της, καθώς την εμπόδισαν ξαπλώστρες ξενοδοχείου της περιοχής, οι οποίες δεν είχαν μαζευτεί κατά τη διάρκεια της νύχτας, παρά τη σχετική ενημέρωση των επιχειρηματιών, όπως σημειώνουν στελέχη του ΑΡΧΕΛΩΝ.

Εθελοντές και στελέχη του ΑΡΧΕΛΩΝ, ενημερώνουν και συνεργάζονται στενά με τις τουριστικές επιχειρήσεις, κυρίως του κόλπου Ρεθύμνου, που αποτελεί την σημαντικότερη περιοχή που ωοτοκούν οι θαλάσσιες χελώνες στη Κρήτη.

Σύμφωνα με τα στελέχη του, ο ΑΡΧΕΛΩΝ προτείνει απλά αλλά ουσιαστικά διαχειριστικά μέτρα, που με την υιοθέτησή τους διευκολύνεται η ωοτοκία των θαλάσσιων χελωνών και επιτυγχάνεται η συνύπαρξη μεταξύ τουρισμού και προστασίας του απειλούμενου με εξαφάνιση είδους.

Η συγκέντρωση κρεβατιών στο πίσω μέρος της παραλίας κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι ένα από αυτά, που αρκετοί επαγγελματίες ακολουθούν με συνέπεια κάθε καλοκαίρι.      

Η έντονη διάβρωση των παραλιών, τα βαρέα οχήματα στον αιγιαλό, η κατάληψη των παραλιών από έπιπλα θαλάσσης τις βραδινές ώρες, η ηχορύπανση, η φωτορύπανση και η όχληση από την ανθρώπινη παρουσία είναι μερικά από τα βασικότερα προβλήματα στην Κρήτη και όχι μόνο, που αποθαρρύνουν την ωοτοκία των θαλάσσιων χελωνών, όπως σημειώνει ο Σύλλογος προστασίας της θαλάσσιας χελώνας.

Δεν είναι τυχαία η δραματική πτωτική τάση του αριθμού των φωλιών που καταγράφεται ετησίως στον κόλπο Ρεθύμνου και Χανίων, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΡΧΕΛΩΝ για τα τελευταία 24 χρόνια.

Ο κάθε πληθυσμός θαλάσσιας χελώνας σε κάθε περιοχή είναι ξεχωριστός, εφόσον οι θηλυκές χελώνες ξαναγυρίζουν στις παραλίες όπου γεννήθηκαν και οι ίδιες. Άρα, στην περίπτωση που εξαφανιστεί κάποιος από αυτούς δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κανέναν άλλον.

 

ΠΗΓΗ: www.naftemporiki.gr

Ίχνη ζωής μια νύχτα του Αυγούστου…

 

Ήμασταν σκυμμένοι σχεδόν μια ώρα πάνω από μια ανεπαίσθητη γουβίτσα άμμου, όπου μέσα της ίσα-ίσα που διακρίνονταν δύο κάθετα τοποθετημένες λεπτές σιδερόβεργες. Ήταν εντελώς ερημικά, στην παραλία Μάτι της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, περίπου 11 η ώρα το βράδυ στις 9 Αυγούστου. Ο φίλος Γιώργος προσπαθούσε να απαντήσει στις καταιγιστικές ερωτήσεις μας, όταν αποφάσισε για δεύτερη φορά να αφουγκραστεί την άμμο με το στηθοσκόπιό του! Πριν προφτάσει όμως να το ακουμπήσει κοντά στη γούβα, μια ελαφριά μετακίνηση της άμμου τον σταμάτησε. Μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, τρία μαύρα κεφαλάκια άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους και στη στιγμή 3 χελωνάκια ξεπετάχτηκαν από τη φωλιά. Χωρίς καμία χρονοτριβή ξεκίνησαν έναν ξέφρενο αγώνα δρόμου πάνω στην ανώμαλη άμμο με κατεύθυνση προς τη θάλασσα. Ευτυχώς είχε φεγγάρι και μπορούσαμε να διακρίνουμε τις κινήσεις τους. Ενστικτωδώς πήρα τη φωτογραφική μηχανή για να απαθανατίσω την απίστευτη αυτή εμπειρία που ζούσα. Ο Γιώργος ευγενικά με σταμάτησε. Τα 3 χελωνάκια έπρεπε χωρίς κανένα εμπόδιο και χωρίς να χάσουν το δρόμο τους να φτάσουν στα επόμενα 10 περίπου λεπτά στη θάλασσα, διανύοντας μια απόσταση περίπου 30-40 μέτρων. Δεν έπρεπε ούτε να τα ταράξουμε, ούτε να τα οδηγήσουμε πιάνοντάς τα! Αυτά ήξεραν! Και ο Γιώργος όμως έπρεπε να ξέρει πόσα θα φτάσουν στη θάλασσα… Ώσπου να προτείνω καθένας μας να παρακολουθεί και από ένα χελωνάκι, τα είχα ήδη χάσει από το οπτικό μου πεδίο. Το πρώτο είχε ήδη απομακρυνθεί αρκετά από τη φωλιά αλλά και από τα άλλα δύο. Το παρακολουθούσε ο Γιώργος, που όμως κάποια στιγμή το έχασε κι αυτός. Τότε αποφασιστικά, πήρε ένα μεγάλο χαρτόνι που ήταν κοντά στη φωλιά, έφτασε πολύ κοντά στη θάλασσα και με το χαρτόνι «έστρωσε» για αρκετά μέτρα μια ευθύγραμμη επίπεδη λουρίδα γης, παράλληλα στη θάλασσα. Ήμασταν σε διαφορετικά σημεία μέσα στη νοητή τριγωνική επιφάνεια που σχηματιζόταν ανάμεσα στη φωλιά και τις άκρες της λουρίδας, ψάχνοντας τα χελωνάκια. Ο Γιώργος ως εμπειρότερος εντόπισε το πρώτο χελωνάκι, μας φώναξε και πράγματι το είδαμε να βουτάει βιαστικά στο νερό. Ήταν αδύνατο να συγκρατήσω τα δάκρυα της χαράς μου. Μόλις είχε περάσει από τη λουρίδα γης και είχε αφήσει καθαρά το αποτύπωμά του, το ίχνος ζωής, στην επίπεδη άμμο! Δεν πέρασαν παρά ελάχιστα λεπτά και άλλα δύο καθαρά και διακριτά ίχνη είχαν χαραχτεί πάνω στη λουρίδα άμμου. Και τα άλλα δύο χελωνάκια λοιπόν είχαν καταφέρει να περάσουν με απόλυτη επιτυχία την πρώτη αυτή δοκιμασία της ζωής τους. Τρεις νεογέννητες χελώνες Caretta-Caretta μόλις ξεκινούσαν, σήμερα το βράδυ, ένα από τα δυσκολότερα ταξίδια ζωής και επιβίωσης στο νότιο Ιόνιο και το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα μπορέσουν ποτέ να επιβιώσουν και να διασχίσουν όλη τη Μεσόγειο, όπως θα το καταφέρει η μία μόνο από τις χίλιες περίπου χελώνες, που θα γεννηθεί το καλοκαίρι, σε αυτήν εδώ την αμμώδη παραλία…

Απίστευτες πληροφορίες ζωής για εμάς τους αμύητους: κάθε πότε γεννάει η χελώνα, πού γεννάει, πώς είναι η φωλιά, πόσο βαθιά είναι, από τι κινδυνεύει η φωλιά, γιατί τοποθετούμε σιδερόβεργες, πόσα αυγά κάνει, τι μέγεθος έχουν, από τι υλικό είναι το «τσόφλι», πόσα αυγά θα γονιμοποιηθούν, ποια και πόσα είναι θηλυκά και αρσενικά, πώς επηρεάζεται το γένος, πότε και πώς θα σπάσουν το «τσόφλι», πώς θα ανέβουν στην επιφάνεια, πότε θα ξεκινήσουν, γιατί πάνε αμέσως στη θάλασσα, πώς βρίσκουν το δρόμο τους, πόσο χρόνο θα χρειαστούν, πότε θα αρχίσουν να τρώνε, τι θα φάνε στην αρχή, πόσα θα επιβιώσουν, από τι κινδυνεύουν, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε, πόσο γρήγορα θα μεγαλώσουν, ποιο θα είναι το τελικό τους μέγεθος, σε ποια σημεία ζουν, ξαναγυρνάνε στην παραλία που γεννήθηκαν και άλλες πολλές πολλές ερωτήσεις… Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που μάθαμε είναι ότι οι χελώνες Caretta-Caretta δεν τρώνε ψάρια, αλλά μέδουσες, τσούχτρες και άλλα συναφή!

Στο παρακάτω σύντομο φωτογραφικό «χρονολόγιο» και στο βίντεο    αποτυπώνουμε τμήματα της ιστορίας με αντίστοιχες λεζάντες…

1. Η μητέρα χελώνα φτιάχνει μια φωλιά, γεννάει και επιστρέφει στη θάλασσα.	2. Έχει αφήσει στη φωλιά 80-140 αυγά, σε βάθος από 20 έως 50 εκατοστά.	3. Μέλη του συλλόγου «Αρχέλων» προστατεύουν αρχικά τη φωλιά.

4. Δημιουργούνται και συνθήκες για καλύτερη πρόσβαση στη θάλασσα.	5. Το χελωνάκι μόλις έχει βγει από τη φωλιά και πηγαίνει προς τη θάλασσα.	6. Τα ίχνη από την κάθοδο των χελωνών, που μπορεί να φτάσουν και τις 70-80…

Φωτογραφίες 1, 2, 5 & βίντεο: Γιώργος Κωνσταντόπουλος, Φωτογραφίες 3, 4, 6: Γιάννης Κωτσάνης

Όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα διαθεματική εργασία με πολλές προεκτάσεις (βιολογία, περιβάλλον, οικολογία, πολιτισμός, ιστορία, γεωγραφία, στατιστική κλπ)… Αν κάποια ομάδα πραγματοποιήσει μια τέτοια εργασία, θα εκτιμούσαμε αν μας στέλνατε το σύνδεσμο της δημοσίευσής της ή και την ίδια την εργασία για να τη δημοσιεύσουμε.

ΠΗΓΗ: http://psifiakesergasies.wordpress.com/tag/caretta-caretta/

Κανονισμός Πολυήμερης Εκδρομής στην Ζάκυνθο

Η μαθητική εκδρομή είναι μια εκδήλωση του σχολείου που γίνεται με μόνο στόχο τη μόρφωση αλλά και τη ψυχαγωγία των παιδιών. Η ευθύνη όμως σε κάθε περίπτωση είναι τεράστια και οι κίνδυνοι πολλοί. Ακριβώς  για να ελαχιστοποιηθούν αυτοί απαιτείται συνεργασία σχολείου και οικογένειας, τουλάχιστον όσο αφορά την τήρηση των κανόνων.

Έτσι

• Είμαστε ακριβείς στην ώρα συγκέντρωσης στο σχολείο (Παρασκευή  4/4/2014 και ώρα 07.00΄ π.μ. ) για την αναχώρηση της εκδρομικής ομάδας από το σχολείο.
• Οι μαθητές και μαθήτριες πρέπει να έχουν μαζί τους στην διάρκεια της εκδρομής τον κατάλληλο ιματισμό και οπωσδήποτε κάποιο μπουφάν. Ο καιρός στην Ζάκυνθο  θα είναι συννεφιασμένος και η θερμοκρασία θα κυμαίνεται μεταξύ 17 βαθμούς το μεσημέρι και 14 το βράδυ.
• Απαιτείται μεγάλη προσοχή σε όλες τις μετακινήσεις και τις επισκέψεις. Δεν πρέπει να δοθεί σε κανένα το δικαίωμα να κατηγορήσει για κάποιο λόγο την ομάδα και παράλληλα το σχολείο.
• Είναι απαραίτητος ο έλεγχος για τυχόν φθορές που πιθανόν να προϋπάρχουν στο λεωφορείο που θα χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες της ομάδας και στα δωμάτια του ξενοδοχείου. Η διαπίστωση οποιασδήποτε φθοράς θα αναφέρεται άμεσα στους συνοδούς καθηγητές.
• Η εκδρομή είναι ψυχαγωγική αλλά και εκπαιδευτική. Είναι επομένως προφανές ότι το πρόγραμμα θα τηρηθεί απαρέγκλιτα. Οι επισκέψεις θα πρέπει να γίνονται με τάξη και πρέπει να επιδεικνύεται το ανάλογο ενδιαφέρον και προσοχή κατά τη διάρκεια των ξεναγήσεων.
• Καλό είναι οι μαθητές και μαθήτριες να μην έχουν μαζί τους ακριβές ηλεκτρονικές συσκευές ή τιμαλφή για το φόβο της κλοπής.
• Οι μαθητές και μαθήτριες να είναι ακριβείς στα ωράριά τους και να υπακούουν χωρίς αντιρρήσεις στις οδηγίες των συνοδών.
• Οι μετακινήσεις είναι απόλυτα ομαδικές και κανένας δεν μπορεί να δηλώνει ότι θα κάνει κάτι ατομικά γιατί πιθανόν έτσι θέλει.
• Κατά τον ελεύθερο χρόνο μας μπορούμε να εκπληρώσουμε τις ατομικές μας επιθυμίες μέσα στα όρια όμως των κανόνων καλής συμπεριφοράς.
• Μετά τη λήξη του ελεύθερου χρόνου μας είμαστε πάντα στην ώρα που πρέπει στο σημείο συνάντησης που έχει προκαθοριστεί.
• Σεβόμαστε τους χώρους που κινούμαστε. Είμαστε ήσυχοι, δεν κάνουμε έντονη την παρουσία μας με φασαρία, δε λερώνουμε.
• Ιδιαίτερα στο ξενοδοχείο αποφεύγουμε τις φωνές, την έντονη φασαρία και κυρίως τις φθορές.
• Σε περίπτωση φθοράς σε οποιαδήποτε φάση της εκδρομής το κόστος της θα επιβαρύνει το δράστη και αν αυτός δε βρεθεί τότε ολόκληρη την ομάδα.
• Προσέχουμε και ασφαλίζουμε όσο γίνεται καλύτερα τα πράγματά μας για να μην έχουμε απώλειες και ως εκ τούτου προβλήματα.
• Απαγορεύονται αυστηρά το κάπνισμα, η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών (δημόσια, ιδιωτικά και ιδιαίτερα στα δωμάτια του ξενοδοχείου), το κολύμπι και η χρήση πάσης φύσεως τροχοφόρων.
• Υπακούμε απόλυτα στις οδηγίες των συνοδών.
• Τα προβλήματα υγείας να αναφέρονται άμεσα στους συνοδούς. Ιδιαίτερα για χρόνια προβλήματα να γίνει άμεση ενημέρωση των συνοδών και οι πάσχοντες να έχουν μαζί τους τα κατάλληλα φάρμακα αλλά και το βιβλιάριο υγείας.
• Οι μαθητές και μαθήτριες καλό είναι να πίνουν πάντα εμφιαλωμένο νερό και να έχουν ένα μπουκάλι πάντοτε μαζί τους.
• ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ: Προσέχουμε και σεβόμαστε τους χώρους.
• Με την άφιξή μας και την τακτοποίησή μας στο ξενοδοχείο ελέγχουμε τα δωμάτιά μας και αν διαπιστώσουμε οποιαδήποτε φθορά αμέσως ενημερώνουμε τον αρχηγό της εκδρομής.
• Αν υπάρξουν κλοπές ή ζημιές στο ξενοδοχείο θα υπάρχουν επιπτώσεις σ’ όλη την ομάδα.
• Πριν την αναχώρηση πάντα γίνεται έλεγχος από το υπαλληλικό προσωπικό και αν διαπιστωθούν κλοπές ή φθορές καλούνται οι υπεύθυνοι να τις αποκαταστήσουν. Αυτή η διαδικασία όμως έχει δυσμενείς επιπτώσεις σε όλη την ομάδα.
• Όταν φτάσει η ομάδα στη Ζάκυνθο να ειδοποιήσετε τους δικούς σας για την ασφαλή άφιξή μας. Επιβάλλεται η καθημερινή επικοινωνία με τους οικείους σας.

Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας - Αρχιπέλαγος

Στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, Αρχιπέλαγος πλούσιο ενημερωτικό υλικό για τα  παράκτια οικοσυστήματα  για τις θεματικές κατηγορίες  Είδη, Δράσεις, Υλικό Ευαισθητοποίησης, Άρθρα, Απειλές

Η συμβολή του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου της Ζακύνθου







Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου της Ζακύνθου έχει συμβάλει ουσιαστικά στην πολιτισμική και κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη του νησιού, στα πλαίσια της ανάπτυξης δραστηριοτήτων και προγραμμάτων για τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος στους σημαντικότατους βιότοπους φωλεοποίησης της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.

Τα πιο σημαντικά έργα του Φορέα είναι τα εξής:


Φύλαξη Παραλίας



Το Μουσείο

 Μουσείο

Φύλαξη-Ενημέρωση
Πλωτές εξέδρες
Περίπτερο Ενημέρωσης με αποθήκη

Μουσείο

 

Το Θεματικό Εκθεσιακό Κέντρο της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta βρίσκεται στην περιοχή της Δάφνης που υπάγεται σε Περιοχή Προστασίας του Τοπίου Φ1, του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, στο δημοτικό διαμέρισμα Βασιλικού.

Ο διαμορφωμένος χώρος του θεματικού κέντρου, το εκθεσιακό και ενημερωτικό υλικό, η χρήση των πολυμέσων και τα αναμνηστικά αντικείμενα που δίνονται, αποτελούν για τον επισκέπτη αφορμή ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τη θαλάσσια χελώνα και τις παραλιες ωοτοκίας της στη Ζάκυνθο.

Ο ρόλος του δεν περιορίζεται μόνο στη μελέτη και προβολή της Caretta caretta, αλλά επεκτείνεται και στη γνωριμία με άλλα είδη προτεραιότητας και ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας που συναντάμε στη Ζάκυνθο, που συνδέονται με την παράδοση και ιστορία του νησιού.

Η κατασκευή του Θεματικού Εκθεσιακού Κέντρου έχει χρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε ποσοστό 80% το ανώτερο και το υπόλοιπο από εθνικούς πόρους.

Κάντε κλικ εδώ για μια εικονική περιήγηση και για περισσότερες πληροφορίες.

 

Φύλαξη-Ενημέρωση

Στο πλαίσιο των δράσεων του Φορέα Διαχείρισης του Ε.Θ.Π.Ζ. για την διαχείριση και προστασία της Προστατευόμενης Περιοχής συμπεριλαμβάνεται και το πρόγραμμα της φύλαξης - ενημέρωσης στην περιοχή του Πάρκου. Οι βασικοί στόχοι για τη φύλαξη - ενημέρωση είναι:

 

 1. Φύλαξη Παραλιών Ωοτοκίας
Στον Κόλπο του Λαγανά, υπάρχουν έξι (6) παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Οι έξι αυτές παραλίες είναι: Μαραθονήσι, Ανατολικός Λαγανάς, Καλαμάκι, Σεκάνια, Δάφνη, Γέρακας. Κάθε καλοκαίρι χιλιάδες επισκέπτες χρησιμοποιούν τις παραλίες αυτές για αναψυχή, με αποτέλεσμα να ασκούν οικολογική πίεση στον βιότοπο αναπαραγωγής της Caretta caretta. Ο Φορέας Διαχείρισης του Πάρκου διασφαλίζει τη σωστή διαχείριση και προστασία του βιότοπου αυτού, ιδιαίτερα καθόλη τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας των θαλασσίων χελωνών, δηλαδή από τα μέσα Μαΐου έως και τα μέσα Οκτωβρίου.

2. Φύλαξη Θαλάσσιας Περιοχής
Με τη χρήση των σκαφών του Φορέα Διαχείρισης, σε συνεργασία με το Λιμεναρχείο Ζακύνθου, επιτυγχάνεται η επιτήρηση και φύλαξη της θαλάσσιας περιοχής του Ε.Θ.Π.Ζ. καθώς και η ενημέρωση των επισκεπτών σε αυτή.

3. Φύλαξη Δασικών Εκτάσεων

Στον συνολικό σχεδιασμό για τη φύλαξη της περιοχής του ΕΘΠΖ περιλαμβάνεται και η πυρασφάλεια στην εν λόγω περιοχή. Για τον σκοπό αυτό ο Φορέας Διαχείρισης ΕΘΠΖ βρίσκεται σε στενή συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία της Ζακύνθου καθώς επίσης και με την Δασική Υπηρεσία Ζακύνθου. Τέλος, ο ΦΔ διασφάλισε την απόκτηση μικρού πυροσβεστικού οχήματος για την πυροπροστασία  του Πευκόδασους του Βασιλικού

4. Η λειτουργία των κέντρων ενημέρωσης του Φορέα Διαχείρισης

Με τη λειτουργία κέντρων και περιπτέρων ενημέρωσης ο επισκέπτης ενημερώνεται για το πρόγραμμα φύλαξης – ενημέρωσης. Τα περίπτερα αυτή είναι καταλλήλως εξοπλισμένα με το απαραίτητο ενημερωτικό υλικό και εκπαιδευμένο προσωπικό για την ορθή πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών.

 

Πλωτές εξέδρες

Στο έργο αυτό του Φορέα περιλαμβάνεται η κατασκευή 3 ξεχωριστών πλωτών εξεδρών για εποχιακή χρήση για την πρόσδεση του επιτρεπόμενου αριθμού και μεγέθους σκαφών στο Μαραθονήσι και γενικότερα στον Κόλπο Λαγανά Ζακύνθου . Με τη χρήση των εξεδρών αυτών υπάρχει η δυνατότητα ελλιμενισμού περισσότερων σκαφών στο λιμάνι, εξασφαλίζοντας την ορθολογική διαχείριση των σκαφών εντός του κόλπου Λαγανά. Επίσης στο Μαραθονήσι, βρίσκεται στη Βορειο-Δυτική του πλευρά παραλία, η οποία αποτελεί και παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας. Αυτήν επισκέπτονται καθημερινά εκατοντάδες τουρίστες χρησιμοποιώντας ιδιωτικά ή ενοικιαζόμενα σκάφη, ενώ επαγγελματίες δραστηριοποιούνται στην περιοχή, αποβιβάζοντας και επιβιβάζοντας καθημερινά επισκέπτες. Με την προσωρινή πρόσδεση αυτών των σκαφών στις εξέδρες εξασφαλίζεται η καλύτερη διαχείριση των επισκεπτών της περιοχής, αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος.

 

Περίπτερο Ενημέρωσης με αποθήκη

 

Στα πλαίσια των έργων του Φορέα είναι και η κατασκευή ενός περιπτέρου ενημέρωσης με αποθηκευτικό χώρο στο Δ.Δ. Βασιλικού του Δήμου Ζακυνθίων. Η κατασκευή αυτή που ξεκίνησε το............ , σε συμβατή με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ζακύνθου θα συμβάλλει σημαντικά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.

Στέλνουν την Ελλάδα στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο για ελλιπή προστασία των θαλάσσιων χελώνων που απειλούνται με εξαφάνιση

Η υπόθεση αφορά σχέδια ανάπτυξης στον Κυπαρισσιακό Κόλπο στη Δυτική Πελοπόννησο, μία από τις σημαντικότερες παραλίες φωλεοποίησης της θαλάσσιας χελώνας καρέτα καρέτα στη Μεσόγειο και μια περιοχή που προστατεύεται βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ.

 

Στην περιοχή, πολλά σχέδια ανάπτυξης και κατασκευαστικές δραστηριότητες γίνονται ανεκτά και αδειοδοτούνται, γεγονός που έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στις χελώνες που απειλούνται με εξαφάνιση.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα κράτη- μέλη πρέπει να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν ένα αποτελεσματικό σύστημα αυστηρής προστασίας ειδών όπως η θαλάσσια χελώνα καρέτα καρέτα, η οποία απειλείται σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα μέτρα αυτά υποχρεώνουν τα κράτη- μέλη να εξασφαλίζουν ότι τα είδη δεν θα διαταράσσονται κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής τους και ότι θα περιορίζεται οποιαδήποτε δραστηριότητα που θα μπορούσε να συνεπάγεται την υποβάθμιση των τόπων αναπαραγωγής των ζώων.

Ο Κυπαρισσιακός Κόλπος προστατεύεται από το Natura 2000, το πανευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών που θεσπίστηκε με την οδηγία του 1992 για τους οικοτόπους.

Ο στόχος της νομοθεσίας Natura είναι να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη καλή διαβίωση των πλέον απειλούμενων ευρωπαϊκών ειδών και των οικοτόπων τους. Η Επιτροπή εξέφρασε πρώτα τις ανησυχίες της σε προειδοποιητική επιστολή προς την ελληνική κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2011, ανησυχίες τις οποίες επανέλαβε σε αιτιολογημένη γνώμη έναν χρόνο αργότερα. Η Ελλάδα αναγνώρισε την ανάγκη λήψης μέτρων και κατάρτισε πρόγραμμα δράσης και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του. Ωστόσο, σχεδόν δύο χρόνια μετά την εκπόνηση του προγράμματος, ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί.

Η Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι συνεχίζονται οι κατασκευαστικές εργασίες, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να πλήττονται οι οικότοποι των χελωνών οι οποίοι προστατεύονται βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας. Δεδομένου ότι η περίοδος φωλεοποίησης για το 2014 πρόκειται να ξεκινήσει, αποφασίστηκε να παραπεμφθεί η Ελλάδα ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ.

ΠΗΓΗ : 

test

Επίσκεψη στο σύλλογο προστασίας της θαλάσσιας χελώνας (ΑΡΧΕΛΩΝ)

Εισαγωγή

Την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου του 2014, στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράμματος, πραγματοποιήσαμε εκπαιδευτική εκδρομή στο σύλλογο προστασίας της θαλάσσιας χελώνας (ΑΡΧΕΛΩΝ) στην περιοχή της Γλυφάδας, με σκοπό να πληροφορηθούμε για τη δράση του συλλόγου σχετικά με το απειλούμενο είδος της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα- Καρέτα.

Περιήγηση στο χώρο του πάρκου

Η άφιξή μας στο χώρο του συλλόγου πραγματοποιήθηκε στις 10.15, όπου και μας παρέλαβε στην είσοδο εξειδικευμένος συνοδός για την ασφαλέστερη και καλύτερη περιήγησή μας, αλλά και για την αναλυτικότερη παρουσίαση όλων όσων διαδραματίζονται στο χώρο αυτό.

Αρχικά, σε ειδικό χώρο στην είσοδο του πάρκου, όπου μας δόθηκε η δυνατότητα να ξεκουραστούμε για λίγο από τη διαδρομή, πληροφορηθήκαμε για τη δράση του συλλόγου και για μερικά ιστορικά στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία του. Ενδεικτικά μερικές από της πληροφορίες που δόθηκαν από τη συνοδό είναι:

«Ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ, ιδρύθηκε το 1983 και είναι μη-κερδοσκοπικό σωματείο με αντικείμενο τη μελέτη και προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους, τη διαχείριση των παράκτιων οικοσυστημάτων στις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας της Καρέτα στη χώρα μας, την περίθαλψη τραυματισμένων και άρρωστων χελωνών καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.»

Κατόπιν, εισήλθαμε στο κύριο μέρος του πάρκου και περιηγηθήκαμε στο χώρο περίθαλψης θαλάσσιων χελωνών και στις εγκαταστάσεις του, ενώ παράλληλα είχαμε την ευκαιρία και τύχη να παρατηρήσουμε από κοντά τις πασίγνωστες θαλάσσιες χελώνες Καρέτα- Καρέτα αλλά και να δούμε το σύλλογο «εν δράσει», προσπαθώντας να θεραπεύσει μερικές τραυματισμένες χελώνες που βρίσκονταν εκεί.

Στη συνέχεια, οδηγηθήκαμε σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, στον οποίο είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε ένα εκπαιδευτικό, οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο), από το οποίο αποκτήσαμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους τρόπους τραυματισμού, αναπαραγωγής και τις απειλές που αντιμετωπίζει μία θαλάσσια χελώνα κατά τη διάρκεια της ζωής της.

Ωστόσο, αυτό που εντυπωσίασε αλλά παράλληλα άφησε και την απορία-ενόχληση σε εμάς τους μαθητές, ήταν πως ο σύλλογος λειτουργεί χωρίς κρατικές επιχορηγήσεις και με εθελοντές ανθρώπους από όλο τον πλανήτη, οι οποίοι καταφθάνουν από μακρινές χώρες στον τόπο μας και χωρίς να περιμένουν κάποια ανταμοιβή, βοηθούν και φροντίζουν τις τραυματισμένες χελώνες. Η απορία-ενόχλησή μας ήταν πως, παρά την τιμή που έχουμε ως χώρα να φιλοξενούμε στον τόπο μας ένα τόσο σημαντικό απειλούμενο είδος, οι Έλληνες εθελοντές είναι μόνο 50, ενώ οι υπόλοιποι 450 προέρχονται από χώρες του εξωτερικού. Αυτό δηλώνει το πόσο πίσω βρισκόμαστε ακόμη ως χώρα στο θέμα του εθελοντισμού.

Το τέλος της επίσκεψης- τα συναισθήματα από την εκδρομή

Με το τέλος της επίσκεψής μας και πριν επιστρέψουμε, είχαμε τη δυνατότητα, πληρώνοντας ένα συμβολικό ποσό, να υιοθετήσουμε όλοι μαζί μία χελώνα και να της δώσουμε όνομα. Φυσικά δεν θα μπορούσαμε να χάσουμε μία τέτοια ευκαιρία και πλέον τα μέλη της περιβαλλοντικής ομάδας του 1^ου ΓΕΛ Κηφισιάς είναι «γονείς» μιας χελωνίτσας με το όνομα Tony!

Έπειτα και από αυτό, αποχωρήσαμε από το χώρο γεμάτοι εντυπώσεις από όσα είδαμε και πλέον περισσότερο ευαισθητοποιημένοι για το απειλούμενο αυτό είδος. Τέλος, δεν ήταν λίγοι οι μαθητές που σκέφτονται να επισκεφθούν ξανά το σύλλογο, προσφέροντας ένα ποσό, ώστε να τον ενισχύσουν ή ακόμα και να βοηθήσουν εθελοντικά το σημαντικό έργο του συλλόγου, επιθυμώντας να νιώσουν μέσα από την ανιδιοτελή αυτή πράξη τη χαρά και την ικανοποίηση πως και αυτοί συμβάλλουν στη διάσωση της θαλάσσιας χελώνας, Καρέτα- Καρέτα.

Συγγραφή και επιμέλεια κειμένου: Ζυμπίδης Ιωσήφ, Γιαννίκος Χρήστος (μαθητές τμήματος Α1)

Η Μεσόγειος θάλασσα

Γεωγραφικά χαρακτηριστικά

Μεσόγειος θάλασσα: Μια θάλασσα "στη μέση της γης", όπως λέει και η λέξη. Η μικρογραφία ενός ωκεανού που φιλοξένησε μερικούς από τους σημαντικότερους πολιτισμούς που εμφανίστηκαν στην γη. Μια θάλασσα που κράτησε στην αγκαλιά της τα περισσότερα καράβια και έδωσε ζωή στις περισσότερες ταξιδιωτικές περιπέτειες από την εποχή της αρχαιότητας μέχρι σήμερα. Από τις Ελληνικές τριήρεις, τις Ρωμαϊκές διήρεις, τα πλοία των Καρχηδονίων και των Βυζαντινών, τις Ισπανικές καραβέλες και τις Βενετσάνικες κορβέτες, μέχρι τα σημερινά υπερσύγχρονα πυρηνικά υποβρύχια, η Μεσόγειος Θάλασσα δεν σταμάτησε ποτέ να είναι ίσως ο σημαντικότερος δρόμος επικοινωνίας των λαών και των πολιτισμών τους.
Έκταση της Μεσογείου
Η Μεσόγειος θάλασσα απλώνεται ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική και έχει έκταση 2,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έχει δύο βασικές λεκάνες Ανατολικά και Δυτικά της Σικελίας, που διαχωρίζονται από ένα χώρισμα βάθους 330 μόνο μέτρων. Η επικοινωνία της με τον Ατλαντικό Ωκεανό γίνεται από τα στενά του Γιβραλτάρ, με την Θάλασσα του Μαρμαρά από τα στενά των Δαρδανελλίων και με την Ερυθρά Θάλασσα από τη Διώρυγα του Σουέζ. Οι διαστάσεις της Μεσογείου είναι 3.800 χιλιόμετρα κατά την διεύθυνση Ανατολή - Δύση, και μόλις 900 χιλιόμετρα κατά την διεύθυνση Βορράς - Νότος. Το μέσο βάθος της είναι 1.429 μέτρα ενώ το μέγιστο βάθος της βρίσκεται στα Κύθηρα και ξεπερνά τα 5.000 μέτρα. Η επιφάνεια της θάλασσας είναι χαμηλότερη από αυτή του Ατλαντικού Ωκεανού και χαμηλώνει επίσης από το Γιβραλτάρ προς το Βόρειο Αιγαίο κατά 80 περίπου εκατοστά.
Πολλά ποτάμια ξεκινούν από τα βουνά και τις μεγάλες οροσειρές των Άλπεων, των Πυρηναίων και του Καυκάσου και κατευθύνουν τα νερά τους στη λεκάνη της Μεσογείου. Τα μεγαλύτερα από αυτά, ο Ισπανικός Έβρος, ο Πάδος, ο Ροδανός και ο Νείλος εκβάλλουν στη Μεσόγειο και την εφοδιάζουν με μεγάλες ποσότητες υλικών (χώματα, πέτρες, αλλά και πολλά θρεπτικά στοιχεία) που πέφτουν στη Μεσογειακή λεκάνη.
Κλίμα
Το κλίμα έχει πάρει το όνομά του από την ίδια τη θάλασσα. Ο "Μεσογειακός" τύπος κλίματος χαρακτηρίζεται από τα ζεστά καλοκαίρια και τους ήπιους χειμώνες που συναντάμε στις ευρωπαϊκές ακτές. Ειδικότερα οι βόρειες και δυτικές περιοχές έχουν εύκρατο κλίμα και περισσότερη υγρασία, ενώ οι νότιες και οι ανατολικές περιοχές είναι πιο ζεστές με κλίμα αρκετά ξηρό. Οι βροχοπτώσεις είναι πυκνότερες την Άνοιξη και το Φθινόπωρο, αλλά στη νότια και στην ανατολική λεκάνη οι περισσότερες βροχές πέφτουν στις αρχές του Χειμώνα. Όλο το χρόνο φυσούν συνήθως βοριάδες και δυτικοί άνεμοι. Η ηλιοφάνεια συχνά ξεπερνά τις 250 ημέρες το χρόνο. Ο συνδυασμός δυνατών ανέμων και ηλιόλουστων ημερών, προξενεί έντονη εξάτμιση στην επιφάνεια της θάλασσας.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι επιστημονικές έρευνες έχουν παρατηρήσει πως από το νερό που εξατμίζεται κάθε χρόνο στη Μεσόγειο, μόνο το μισό επιστρέφει από την ατμόσφαιρα σαν βροχή ή χιόνι. Έτσι, αν δεν γινόταν η αναπλήρωση του νερού αυτού από τον Ατλαντικό ωκεανό, σε 2000 χρόνια θα εξατμιζόταν ολόκληρη η Μεσόγειος θάλασσα. Ένα τέτοιο φαινόμενο παρατηρήθηκε πριν από 6 εκατομμύρια χρόνια και έχει ονομαστεί "Η κρίση του Μεσσήνιου". Την εποχή αυτή προκλήθηκαν πολλές γεωλογικές μεταβολές, μία από τις οποίες οδήγησε στο κλείσιμο των στενών του Γιβραλτάρ και η Μεσόγειος ξεράθηκε.
Μηχανισμός ανακύκλωσης του νερού της Μεσογείου
Ο μηχανισμός της αναπλήρωσης του νερού της Μεσογείου από τον Ατλαντικό Ωκεανό δεν είναι και τόσο απλός επειδή δεν περιορίζεται μόνο σε μια απλή είσοδο του νερού του Ατλαντικού στη λεκάνη της Μεσογείου. Τα νερά της Μεσογείου έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλάτι (38,4 γραμμάρια αλάτι σε 100 γραμμάρια νερού), από τα νερά του Ατλαντικού Ωκεανού (36 γραμμάρια αλάτι σε 1.000 γραμμάρια νερού). Μόνο η Ερυθρά και η Νεκρά Θάλασσα είναι πιο αλμυρές από τη Μεσόγειο. Για τους λόγους αυτούς η Μεσόγειος εμφανίζει νερά πυκνότερα από αυτά του Ατλαντικού.
Έτσι, στα στενά του Γιβραλτάρ έχουμε επιφανειακή είσοδο Ωκεάνιου νερού προς τη Μεσόγειο και έξοδο νερού από τα βαθύτερα στρώματα της Μεσογείου προς τον Ατλαντικό Ωκεανό. Το νερό που μπαίνει στη Μεσόγειο είναι περισσότερο από αυτό που βγαίνει, και έτσι καλύπτεται το έλλειμμα που όπως προαναφέραμε, δημιουργείται από την εξάτμιση. Το νερό αυτό είναι πιο ελαφρύ και γι’αυτό απλώνεται στην επιφάνεια της Μεσογείου όπου το καλοκαίρι εξατμίζεται έντονα. Το ψυχρό εξάμηνο όμως από τον Νοέμβρη ως τον Απρίλη το επιφανειακό αυτό νερό ψύχεται, γίνεται πιο πυκνό και βυθίζεται, δίνοντας τη θέση του σε νερό βαθύτερων στρωμάτων που ανεβαίνει στην επιφάνεια. Με αυτόν τον τρόπο το νερό ανακυκλώνεται και φέρνει στην επιφάνεια τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στο βυθό και που είναι απαραίτητα για τον πολλαπλασιασμό όλων των οργανισμών που ζουν στην Μεσόγειο και συνδέονται μεταξύ τους με τους κρίκους της τροφικής αλυσίδας.
Το φαινόμενο της ανταλλαγής νερού που παρουσιάζεται στα στενά του Γιβραλτάρ έχει σαν αποτέλεσμα η Μεσόγειος να χάνει πολλά από τα θρεπτικά της συστατικά καθώς ανταλλάσσει το πλούσιο σε αυτά βαθύ νερό της με το φτωχό επιφανειακό νερό του Ατλαντικού Ωκεανού. Όμως είναι απαραίτητο γιατί εξασφαλίζει την αργή αλλά σταθερή ανανέωση των νερών της Μεσογείου και ακόμη κρατάει σταθερή την αλατότητά τους απομακρύνοντας έτσι το ενδεχόμενο να μετατραπεί κάποτε η Μεσόγειος σε νεκρή θάλασσα.
Η αναπλήρωση των νερών της Μεσογείου σε θρεπτικά συστατικά που διαρρέουν στον Ατλαντικό και φτάνουν μέχρι τις Αζόρες και τον Γασκωνικό κόλπο, γίνεται από τα ποτάμια της, τα οποία δυστυχώς σήμερα φέρνουν μαζί με το νερό και όλη τη ρύπανση των πόλεων. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί γιατί τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα, οι βλαβερές ουσίες των αγροτικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, τα δηλητηριώδη απόβλητα των διυλιστηρίων πετρελαίου βρίσκονται μέσα στο νερό που κατεβαίνει από ποτάμια και ρυάκια στη λεκάνη της Μεσογείου και την ρυπαίνει. Ετσι τα ψάρια τρώνε μαζί με τα θρεπτικά συστατικά και όλα τα απόβλητα, τα οποία τελικά καταλήγουν στον ανθρώπινο οργανισμό από τον ίδιο τον άνθρωπο που διαλέγει για γεύμα του τα θαλασσινά θεωρώντας τα πιο υγιεινά, ανυποψίαστος για το μέγεθος του προβλήματος.
Ένας ορισμός της θαλάσσιας ρύπανσης όπως τον διατύπωσε μια ομάδα ειδικών επιστημόνων λέει τα εξής: "Υπάρχει θαλάσσια ρύπανση όταν ο άνθρωπος, άμεσα ή έμμεσα, εισάγει στο θαλάσσιο περιβάλλον ουσίες ή ενέργεια που έχουν ως κύριες βλαβερές συνέπειες την προσβολή των ζωντανών οργανισμών, την απειλή της ανθρώπινης υγείας, την παρεμπόδιση άλλων ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως την αλιεία, την αλλοίωση της ποιότητας του θαλάσσιου νερού και την υποβάθμιση της ομορφιάς του τοπίου". Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός επιστήμονας για να διαγνώσει πως όλα τα παραπάνω σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό συμβαίνουν στη Μεσόγειο.
Ανακεφαλαιώνοντας θα λέγαμε πως η Μεσόγειος μοιάζει με μια τεράστια λίμνη. Τα νερά της ανανεώνονται μια φορά κάθε 180 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι αυτά που ρίχνουμε σήμερα στη Μεσόγειο θα τα βρίσκουν μέχρι και τα εγγόνια μας της 6ης γενιάς. Αυτό πρέπει να προβληματίσει όλους εμάς τους Μεσογειακούς λαούς και να μας οδηγήσει στη λήψη όλων εκείνων των μέτρων που απαιτούνται ώστε η Μεσόγειος να εξακολουθήσει να είναι μια ζωντανή θάλασσα.

Βιολογικά χαρακτηριστικά της Μεσογείου

Η Μεσόγειος είναι μια θάλασσα στην οποία παρατηρείται μεγάλη ποικιλία τοπίου στο βυθό και στις ακτές της, πράγμα που δημιουργεί πολλούς και διαφορετικούς βιότοπους. Έτσι παρουσιάζεται πλούσια σε ποικιλία ειδών αλλά φτωχή στην ποσότητα των ειδών που ζουν σ'αυτήν.
Μάλιστα πολλά από τα είδη αυτά είναι ενδημικά, δηλαδή ζουν μόνο στη Μεσόγειο. Παραδείγματα ενδημικών ειδών έχουμε πολλά π.χ. από τα είδη των σφουγγαριών της Μεσογείου το 42% είναι ενδημικά, από τα είδη των ψαριών το 11% και από τα φύκια το 10-15%.
Στους ωκεανούς παρατηρείται ακριβώς το αντίθετο. Έχουμε δηλαδή αναλογικά λίγα είδη, αλλά από το κάθε είδος συναντάμε πάρα πολλά άτομα. Το μεγάλο ή το μικρό πλήθος των ειδών εξαρτάται από τις ποσότητες των θρεπτικών συστατικών όπου υπάρχουν στη γύρω περιοχή. Αυτό το καταλαβαίνουμε αν παρατηρήσουμε τις εκβολές των ποταμών στις οποίες τα θρεπτικά συστατικά που πέφτουν από τη στεριά στη θάλασσα είναι άφθονα. Σ'αυτά τα μέρη συναντάμε μεγάλες ποσότητες των ειδών όπου ζουν εκεί. Επίσης το χειμώνα, που οι καταιγίδες είναι περισσότερες και τα ποτάμια πιο ορμητικά και φέρνουν στη Μεσόγειο θρεπτικά υλικά από το έδαφος, παρατηρούμε αύξηση της ποσότητας των ειδών που ζουν εκεί κοντά.
Στην ανοιχτή θάλασσα, η αύξηση της ποσότητας των ειδών παρατηρείται όταν το νερό της επιφάνειας γίνεται κρύο και έτσι δίνει τη θέση του στο θερμότερο νερό του βάθους, που κρατά συσσωρευμένες πολλές θρεπτικές ουσίες όλο το χρόνο. Στους κλειστούς κόλπους, παρουσιάζεται αύξηση της ποσότητας των ειδών επειδή το σταθερό νερό τους, επιτρέπει την αύξηση του φυτοπλαγκτού. Αυτό αποτελεί άριστη και άφθονη τροφή για τα ψάρια, που παραμένουν στις περιοχές αυτές, πολλαπλασιάζονται και έτσι παρουσιάζεται αύξηση των πληθυσμών τους.

SOS για εννέα είδη θηλαστικών στις ελληνικές θάλασσες

            Θαλάσσια θυλαστικά της Ελλάδος-Οι κίνδυνοι που τα εξαφανίζουν

 Εννέα είδη θαλάσσιων θηλαστικών ζουν μόνιμα στις ελληνικές θάλασσες, αλλά ταυτόχρονα οι πληθυσμοί τους απειλούνται. Από αυτά τον μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει η μεσογειακή φώκια. Σε όλη τη Μεσόγειο εκτιμάται ότι ζουν 550 με 600 μεσογειακές φώκιες, εκ των οποίων περισσότερες από τις μισές - περίπου 350 - στα ελληνικά νερά.

Ακολουθούν το κοινό δελφίνι, η φώκαινα, ο φυσητήρας, το ζωνοδέλφινο, το σταχτοδέλφινο, η πτεροφάλαινα και ο ζιφιός. Περιστασιακά στα ελληνικά πελάγη συναντώνται άλλα πέντε είδη θαλάσσιων θηλαστικών: η μεγάπτερη φάλαινα, η ψεύδορκα, η βόρεια ρυγχοφάλαινα, ο μεσοπλόδοντας και το στενόρυγχο δελφίνι. Τα σπάνια αυτά θαλάσσια θηλαστικά κινδυνεύουν κυρίως από έλλειψη τροφής, από εμπλοκές σε αλιευτικά εργαλεία, από πυροβολισμούς, αλλά ακόμη και από συγκρούσεις και ατυχήματα με πλοία. Κίνδυνο για την επιβίωση των σπάνιων θαλάσσιων θηλαστικών αποτελεί και η κατάποση στερεών υπολειμμάτων από την πετρελαϊκή ρύπανση, η αλλαγή των οικοσυστημάτων όπου ζουν και αναπαράγονται, αλλά και η κλιματική αλλαγή.

Τα στοιχεία αυτά αναφέρθηκαν χθες κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Life «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε/ Ενημερωτική, Συμμετοχική Εκστρατεία για τα Θαλάσσια Θηλαστικά της Ελλάδας». To πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τη MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute.

Ο συνολικός προϋπολογισμός ανήλθε σε 1.343.248 ευρώ και το πρόγραμμα συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ, το Πράσινο Ταμείο, το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τη ναυτιλιακή εταιρεία Blue Planet Shipping SA.

Επί της ουσίας, όπως εξηγούν οι υπεύθυνοι των περιβαλλοντικών οργανώσεων, πρόκειται για ένα «ενημερωτικό εργαλείο» - αφού αποτελεί μια ενημερωτική εκστρατεία - για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πολιτικών και δράσεων.

Ο κύριος στόχος είναι η αύξηση της γνώσης για τα θαλάσσια θηλαστικά συγκεκριμένων ομάδων του κοινού. Και όπως έγινε χθες γνωστό, τα τελευταία τρία χρόνια που διήρκεσε το όλο πρόγραμμα το ποσοστό των νέων ηλικίας μεταξύ 24 και 35 χρόνων, που γνωρίζει πλέον ότι οι ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν εννέα είδη θαλάσσιων θηλαστικών, έχει αυξηθεί κατά 12%.

Τα γνωρίζουμε καλύτερα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η αναγνωρισιμότητα ειδών, όπως για παράδειγμα του σταχτοδέλφινου ως μόνιμου κάτοικου των ελληνικών θαλασσών, έχει αυξηθεί κατά 22% από το 2010. Και δεν είναι το μόνο. Τα τελευταία τρία χρόνια, σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, αυξήθηκε η αναγνωρισιμότητα κατά 11% του ρινοδέλφινου και κατά 9% του ζωνοδέλφινου. Τα αποτελέσματα του προγράμματος έγιναν γνωστά σε 22 πόλεις της Ελλάδας - μέσα από ειδικά σεμινάρια, ένα από τα οποία έγινε στις Βρυξέλλες με πάνω από 1.000 συμμετέχοντες. Επιπλέον, ενημερώθηκαν φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, λιμενικοί, εκπρόσωποι φορέων διαχείρισης, βουλευτές, ευρωβουλευτές αλλά και 35.000 μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. «Οπως όλα δείχνουν, το έργο των περιβαλλοντικών οργανώσεων βρίσκει ανταπόκριση στο κοινωνικό σύνολο ενώ η ενημέρωση για την προστασία της φύσης παραμένει επίκαιρη», τόνισε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του WWF Ελλάς Δημήτρης Καραβέλλας.

Τα δικά μας μέτρα

Πώς μπορούμε να συμβάλουμε στη σωτηρία τους; Με το να αποφεύγουμε να ρίχνουμε απορρίμματα σε θάλασσες και ακτές. Και να μην καταναλώνουμε αλιεύματα μικρότερου μεγέθους από αυτό που ορίζει η νομοθεσία, απαγορευμένων ειδών ή ειδών προς εξαφάνιση όπως ο γόνος, η πίνα, οι πετροσωλήνες και ο ερυθρός τόνος.

Κινδυνεύουν περισσότερο
Μεσογειακή φώκια
Κοινό δελφίνι
Φώκαινα
Φυσητήρας
Ζωνοδέλφινο
Ρινοδέλφινο
Σταχτοδέλφινο
Πτεροφάλαινα
Ζιφιός

Ενημερωτικές Κάρτες θαλάσσιων θηλαστικών

http://www.thalassapedia.gr/wp-content/uploads/2011/12/ΚΑΡΤΕΣ-ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ-ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ.pdf

Πηγή: http://www.thalassa-project.gr/displayITM1.asp?ITMID=39&LANG=GR

Υπεραλίευση-μηχανότρατες, γρι-γρι και παράκτια αλιεία

Υπεραλίευση

Οι θάλασσες και οι ωκεανοί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, το ίδιο και τα ψάρια που ζουν σε αυτές. Η χρόνια υπεραλίευση σημαντικών εμπορικών ειδών, οι καταστροφικές και οι μη επιλεκτικές μέθοδοι αλιείας, αλλά και η καταστροφή των περιοχών αναπαραγωγής και ανάπτυξής τους, έχουν οδηγήσει πολλούς πληθυσμούς ψαριών και θαλασσινών στο χείλος της κατάρρευσης.

Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι οι θάλασσες αδειάζουν από ψάρια, ενώ δε γίνεται καμία ουσιαστική προσπάθεια για την προστασία τους! Παράλληλα, οι υδατοκαλλιέργειες δεν αποτελούν βιώσιμη λύση για την παραγωγή ψαριών και θαλασσινών, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατάστασή τους. Η ραγδαία μείωση των ιχθυαποθεμάτων, σε συνδυασμό με την καταστροφή των οικοσυστημάτων από την αλιεία, έχει αρνητικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά και στα εκατομμύρια ανθρώπους, σε όλο τον κόσμο, που βασίζουν την επιβίωσή τους στην αλιεία. Τα 3/4 των ιχθυαποθεμάτων διεθνώς είναι υπεραλιευμένα και απειλούνται άμεσα, βρίσκονται στα όρια της κατάρρευσης ή έχουν ήδη εξαφανιστεί. Οι πληθυσμοί μεγάλων θηρευτών, όπως ο τόνος και ο μπακαλιάρος, έχουν μειωθεί κατά 90%. Σήμερα, μόνο το 1% της έκτασης των ωκεανών διεθνώς υπόκειται σε καθεστώς απόλυτης προστασίας. Είναι ένα ποσοστό πολύ μικρό, ιδιαίτερα αν σκεφτούμε τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες του πλανήτη.
Υπεραλίευση: έντονη αλιευτική πίεση που οδηγεί τους πληθυσμούς ψαριών σε εξαφάνιση. Θεωρείται ίσως η μεγαλύτερη απειλή για τις θάλασσες παγκοσμίως. Μη επιλεκτικές μέθοδοι αλιείας: η χρήση τους έχει σαν αποτέλεσμα να καταλήγουν στα δίχτυα μεγάλες ποσότητες μη εμπορεύσιμων ειδών που ξαναρίχνονται νεκρά στη θάλασσα (είναι τα λεγόμενα παρεμπίπτοντα αλιεύματα). Πολλά από αυτά τα είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όπως δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες, καρχαρίες, θαλασσοπούλια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι μηχανότρατες (συρόμενα εργαλεία βυθού) και τα παρασυρόμενα αφρόδιχτα (driftnets). Τα αφρόδιχτα μάλιστα, ενώ έχουν απαγορευτεί, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται παράνομα. Καταστροφικές μέθοδοι αλιείας: αλιευτικά εργαλεία όπως οι τράτες βυθού σέρνονται στον πυθμένα της θάλασ- σας, ξεριζώνοντας και καταστρέφοντας σημαντικά θαλάσσια οικο- συστήματα που θέλουν εκατοντάδες χρόνια για να σχηματιστούν (όπως κοράλλια και υποθαλάσσια βλάστηση), θέτοντας παράλληλα σε κίνδυνο πολλά άλλα θαλάσσια είδη.

Πώς ψαρεύει η μηχανότρατα;

Η μηχανότρατα είναι το λιγότερο επιλεκτικό από όλα τα αλιευτικά εργαλεία. Αδειάζει το βυθό και σπαταλά αλόγιστα τη θαλάσσια ζωή και το ψάρι μας. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι το 45% της ψαριάς της δεν φτάνει ποτέ στις ψαραγορές, γιατί δεν έχει επαρκή εμπορική αξία. Έτσι, οργανισμοί όπως ο γόνος, μη δημοφιλή ψάρια, κοράλλια κ.α. πετιούνται πίσω στη θάλασσα αμέσως μετά την αλίευσή τους, νεκρά.

Αποτελείται από ένα τεράστιο δίχτυ που σύρεται από δύο συρματόσχοινα δεμένα σε δύο μεταλλικές πλάκες (πόρτες), οι οποίες ακουμπούν και ξύνουν τον πυθμένα διατηρώντας το δίχτυ ανοιχτό για να πιάσει τα ψάρια που βρίσκονται εκεί.

Σέρνοντας τις πόρτες και το δίχτυ στον πυθμένα, καταστρέφει ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα, που χρειάστηκαν εκατοντάδες χρόνια για να δημιουργηθούν, όπως αποικίες κοραλλιών και λιβάδια Ποσειδωνίας. Οικοσυστήματα που αποτελούν καταφύγια και τόπο αναπαραγωγής για πολλά είδη ψαριών.

Το 80% των ευρωπαϊκών αλιευτικών σκαφών είναι σκάφη μικρής κλίμακας. Ωστόσο, εδώ και δεκαετίες οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί αλιείας ευνοούν τα μεγάλης κλίμακας καταστροφικά σκάφη που θέτουν μεγαλύτερη πίεση στα ευρωπαϊκά αλιευτικά αποθέματα.

 Πειρατική αλιεία

Παράνομη και ανεξέλεγκτη αλιεία (illegal, unreported, unregulated - IUU): γνωστή και ως πειρατική αλιεία,
πραγματοποιείται συνήθως από σκάφη με σημαίες ευκαιρίας, που παραβιάζουν τους υπάρχοντες κανονισμούς αλιείας και υπερβαίνουν τις ποσοστώσεις αλίευσης συγκεκριμένων ειδών. Επίσης, χρησιμοποιούνται και παρασυρόμενα αφρόδιχτα, αλιευτική μέθοδος που έχει απαγορευτεί. Παράλληλα, η πειρατική αλιεία έχει σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις σε παράκτιες κοινότητες που βασίζονται στην αλιεία για την επιβίωσή τους. Υδατοκαλλιέργειες: ασκούν ακόμα μεγαλύτερη πίεση στα ιχθυαποθέματα, επειδή απαιτούν μεγάλες ποσότητες άγριων ψαριών για ιχθυοτροφή. Επιβαρύνουν τη θάλασσα με οργανικά απόβλητα και τοξικές ουσίες, και συχνά είναι καταστροφικές για παράκτια οικοσυστήματα και κοινότητες. Συχνά νεαρά άτομα αλιεύονται ζωντανά και μεταφέρονται για πάχυνση σε κλουβιά, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του ερυθρού τόνου. Ευάλωτα είδη: ο ρυθμός αναπαραγωγής αυτών των ειδών, όπως το κοκκινόψαρο, είναι αργός και δε μπορεί να ανταγωνιστεί τους γρήγορους ρυθμούς της αλιευτικής βιομηχανίας.

Η παράκτια αλιεία

Σε σχέση με τα μεγάλα βιομηχανικά αλιευτικά σκάφη (μηχανότρατες και γρι-γρι), ο παράκτιος ψαράς έχει σκάφος μικρότερου μήκους και χωρητικότητας και χρησιμοποιεί στατικά, επιλεκτικά εργαλεία. Αυτό σημαίνει ότι στοχεύει σε συγκεκριμένα είδη και μεγέθη ψαριών, αποφεύγοντας το γόνο, έχει ελάχιστες απορρίψεις ψαριών πίσω στη θάλασσα και δεν καταστρέφει το θαλάσσιο περιβάλλον. Η μεγάλη ποικιλία ψαριών που πιάνει ωστόσο, σπάνια φτάνει στις κεντρικές αγορές, οι οποίες μονοπωλούνται από τα ψάρια που αλιεύουν οι μηχανότρατες και τα γρι-γρι περιορίζοντας έτσι τις επιλογές των καταναλωτών.

Στη χώρα μας, η παράκτια αλιεία είναι μία από τις σπουδαιότερες δραστηριότητες τόσο για οικονομικούς, όσο και για κοινωνικούς λόγους. Απασχολεί δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας και αποτελεί το μοναδικό μέσο βιοπορισμού για πολλές οικογένειες. Ειδικά σε απομακρυσμένα νησιά και περιοχές όπου συνήθως δεν υπάρχει εναλλακτική απασχόληση, η αλιεία μαζί με τον τουρισμό αλληλοστηρίζονται και επιτρέπουν σε αυτούς τους ανθρώπους να επιβιώνουν σε τόπους που διαφορετικά θα είχαν ερημώσει. Εν μέσω οικονομικής κρίσης, η στήριξη της παράκτιας αλιείας και η δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων μπορούν να εγγυηθούν την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών στο σύνολό τους.

Τι είναι η κόκκινη λίστα: ψάρια και θαλασσινά εισαγωγής

Η κόκκινη λίστα της Greenpeace περιλαμβάνει είδη που εισάγονται στην Ελλάδα και είναι πολύ πιθανό να προέρχονται από πληθυσμούς που κινδυνεύουν λόγω της υπεραλίευσης ή να αλιεύονται με μεθό- δους που καταστρέφουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και απειλούν άλλα θαλάσσια είδη. Τα ψάρια αυτά φτάνουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ και από εκεί στο πιάτο μας, χωρίς καμία πληροφορία σχε- τικά με την κατάσταση των πληθυσμών τους ή τις επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα από την αλιεία τους, και χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη για την προστασία τους. Προσοχή! Τα ψάρια αυτά μπορεί να τα βρείτε σε διάφορες μορφές στα σούπερ μάρκετ: κατεψυγμένα, στον πάγκο με τα φρέσκα ψάρια, σε κονσέρβες (κυρίως τόνος και σολομός), σε έτοιμα πιάτα με ψάρι.

Τι ζητάει η Greenpeace;

Η Greenpeace ζητάει από τα σούπερ μάρκετ να προχωρήσουν στη θέσπιση πολιτικής που να εξασφαλίζει ότι τα ψάρια πΠώς θα γνωρίζουμε αν τα ψάρια που αγοράζουμε είναι μέρος του προβλήματος; Για να μπορούμε εμείς ως καταναλωτές να κάνουμε υπεύθυνες επιλογές συμβάλλοντας ενεργά στην προστασία της θάλασσας, πρέπει τα σούπερ μάρκετ να μπορούν να μας εγγυηθούν ότι τα ψάρια που προσφέρουν στα ράφια τους δεν απειλούνται με εξαφάνιση, ούτε έχουν αλιευθεί με καταστροφικές μεθόδους αλιείας.
Η Greenpeace ζητάει από τα σούπερ μάρκετ να προχωρήσουν στη θέσπιση πολιτικής που να εξασφαλίζει ότι τα ψάρια που προμηθεύονται έχουν αλιευθεί με βιώσιμο τρόπο, ο οποίος δε θέτει σε κίνδυνο τη θαλάσσια ζωή!

Τι μπορείς να κάνεις εσύ!

Η προστασία της θαλάσσιας ζωής περνάει και από το πιάτο μας. Αν θέλουμε θάλασσες πλούσιες σε ζωή, πρέπει κι εμείς ως καταναλωτές να αναλάβουμε δράση για την προστασία τους. Μερικά απλά
πράγματα που όλοι μπορούμε να κάνουμε: Απόφυγε τα ψάρια που περιέχονται στην κόκκινη λίστα!  Ζήτα κι εσύ από το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς σου να προχωρήσει τώρα στη θέσπιση πολιτικής που θα εξασφαλίζει ότι τα ψάρια που αγοράζεις έχουν αλιευθεί με βιώσιμο τρόπο.

 

Από την GREENPEACE 

ΣΕΝΑΡΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Φυσιολατρική πηγή ονομάζεται οτιδήποτε δεν έχει επέμβει το ανθρώπινο χέρι .Το σύμπλεγμα των Αρχέλων νήσων αποτελείται από μια μικρή ομάδα νησίδων ιδιαίτερου φυσικού  κάλους, ενταγμένες στο ομώνυμο Θαλάσσιο Πάρκο, όπου βρίσκουν προστασία και καταφύγιο σπάνια και απειλούμενα θαλάσσια είδη. Οι κυριότερες οικονομικές δραστηριότητες των κατοίκων περιορίζονται στην ήπια αλιεία και γεωργία και τον τουρισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Διαθέτει ιδιαίτερα πλούσιο και ποικίλο φυσικό περιβάλλον, καθώς παρά τη μικρή του έκταση παρουσιάζει σπάνια γεωμορφολογία με έντονες αντιθέσεις και πολλές περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας. Δεκάδες δαντελωτές ακτές, μικρό ορεινό όγκο με σπήλαια και φαράγγια, βιότοπους εξαιρετικής ομορφιάς και μοναδικά οικοσυστήματα, τα οποία σε συνδυασμό με το ήπιο Μεσογειακό κλίμα, το καθιστούν ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις του Οικολογικού Εναλλακτικού Τουρισμού. Επισκεπτόμενος διάφορες περιοχές των Αρχέλων νήσων, ο φυσιολάτρης περιηγητής, έχει την ευκαιρία να εξερευνήσει και να απολαύσει τα υπέροχα παράκτια οικοσυστήματα και να συμμετάσχει στις εκάστοτε δραστηριότητες για την προστασία των απειλούμενων θαλάσσιων ειδών, με προτεραιότητα την Μεσογειακή φώκια μονάχους-μονάχους και την θαλάσσια χελώνα καρέτα – καρέτα. Επιπρόσθετα, οι επισκέπτες των οικολογικά ευαίσθητων περιοχών οφείλουν να τηρούν προσεκτικά τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση, την αποφυγή κάθε ενόχλησης των φυσικών βιοτόπων και διατάραξης της ισορροπίας των οικοσυστημάτων.

Αειφορία, βιοποικιλότητα, υπεραλίευση, παράνομη αλίευση, τουριστική και οικονομική ανάπτυξη είναι τα κυρίαρχα θέματα συζήτησης που απασχολούν τελευταία όλους τους πολιτικούς, οικονομικούς και  κοινωνικούς φορείς των Αρχέλων νήσων, καθώς η πολυεθνική εταιρία HOLYDAY COMPANY σχεδιάζει να κατασκευάσει μια μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα με μελλοντικές επιπτώσεις, για πολλούς  φορείς, μη αναστρέψιμες.

Καλείστε να αναπτύξετε μια εργασία σε ομάδες, για κάθε τομέα επιπτώσεων με στόχο την πολύπλευρη και έγκυρη ενημέρωση και από την θέση του ειδικού να πείσετε για την ανάπτυξη ή μή της συγκεκριμένης επιχειρηματικής  δραστηριότητας.

Η εργασία αυτή θα χωριστεί σε τέσσερις ενότητες:

Στην πρώτη ενότητα θα περιγράφονται οι πολιτιστικές και οι ηθικές αξίες που έχουν εδραιωθεί στην συλλογική συνείδηση των κατοίκων της περιοχής. Η εξάρτηση και αλληλένδετη πορεία με το φυσικό περιβάλλον, όπως προκύπτει και τεκμηριώνεται από τις πλούσιες σχετικές Μυθολογικές και λογοτεχνικές αναφορές.

Στη δεύτερη ενότητα, που αφορά την ζωή στην ακτή, με αντικείμενα τη παράκτια χλωρίδα και πανίδα, τη ρύπανση και τις δραστηριότητες στην ακτή, θα αναφερθούν οι οικονομικές δραστηριότητες, τα παράκτια οικοσυστήματα και παραλίες, πως αυτά επηρεάζονται και ποιες πιστεύεται ότι θα είναι οι συνέπειες από την συγκεκριμένη επειχηριματική δράση και την εντατικοποίηση της τουριστικής δραστηριότητας. Μήπως, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές δράσεις που πηγάζουν μέσα από την αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων και τον σεβασμό στην βιοποικιλότητα των παράκτιων οικοσυστημάτων. Ποιες θα μπορούσαν να ήταν οι μη αναστρέψιμες συνέπειες που οι περισσότεροι φοβούνται στο υποτιθέμενο σενάριο.   

Στην Τρίτη ενότητα, δηλαδή όσον αφορά τη ζωή στη θάλασσα με αντικείμενα τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα, τη ρύπανση, την αλιεία και άλλες δραστηριότητες θα περιγράψετε τα  Απειλούμενα θαλάσσια είδη της περιοχής με εκτενέστερη αναφορά στην  θαλάσσια χελώνα καρέτα - καρέτα και την φώκια monachous – monachous. Πώς επιβαρύνονται οι επιπτώσεις από τους παράγοντες που επηρεάζουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και απειλούμενα είδη (φυσικά φαινόμενα, οικονομικές και τουριστικές δραστηριότητες κ.λ.π.).

Τέλος στην ενότητα Θαλάσσιο Πάρκο με αντικείμενα την αναγκαιότητα δημιουργίας του, ενημέρωσης και ολοκληρωμένης αειφορικής διαχείρισης  του Θαλάσσιου Χώρου και ιδιαίτερα του Παράκτιου Περιβάλλοντος, θα αναφέρετε δράσεις και προτάσεις για το  πώς μπορούμε να συμβάλλουμε εμείς στην προστασία των απειλούμενων θαλάσσιων ειδών. Επίσης είναι σκόπιμο να αναφερθούμε στις αντίστοιχες δράσεις οργανισμών και συλλόγων προστασίας απειλούμενων θαλάσσιων ειδών. (Αρχέλων, mom, wwf κ.λ.π.)

Η χελωνίτσα Καρέττα-Καρέττα και το παλιό Φολκσβάγκεν ( Χρήστος Μπουλώτης )

H πρώτη λέξη που ψιθύρισε η χελωνίτσα Καρέττα-Καρέττα με το που βγήκε απ’ τ’ αυγό ήταν: «Αστέρια!!». Για την ακρίβεια, ανασηκώνοντας το κεφάλι της είπε με θαυμασμό: «Ποπό, αστέρια!».
Και τούτο γιατί γεννήθηκε στην άμμο, πλάι στ’ ακρογιάλι, μια καλοκαιριάτικη νύχτα με αστροφεγγιά, που εκατομμύρια αστέρια, μικρά, μεγάλα, μεγαλύτερα, κι ακόμη πιο μεγάλα, λαμπύριζαν ψηλά στον ουρανό, τρεμόσβηναν, σαν να της έκλειναν φιλικά το μάτι. Κι εκείνη, μαγεμένη απ’ την τόση ομορφιά, βάλθηκε να τα μετράει ένα ένα, χωρίς όμως να ξέρει πως είναι αμέτρητα. Έτσι αποξεχάστηκε…
Και να ’ταν μόνο αυτό! Αντί να πάρει το δρόμο ευθύς για τη θάλασσα, όπως έκαναν τ’ αδέλφια και τα πρώτα της ξαδέλφια που βγήκαν κι εκείνα την ίδια νύχτα απ’ τ’ αυγό, τράβηξε ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση. Κι ήταν αυτό βαρύ σφάλμα, θανάσιμο που λένε οι μεγάλοι. Γιατί η μικρή Καρέττα-Καρέττα, όπως οι γονείς της κι οι παππούδες της, κι οι προπαππούδες της, αιώνες τώρα, από πάντα δηλαδή, ήταν προορισμένη να ζει στις νερένιες γειτονιές, στη θάλασσα. Εκεί θα ήταν το σπίτι της, όχι στη στεριά.
Ξεγελάστηκε, αλίμονο, απ’ τα φανάρια των αυτοκινήτων στη μεγάλη λεωφόρο. Μπερδεύοντας το πάνω με το κάτω, τα πέρασε κι αυτά γι’ αστέρια, τεράστια αστέρια.

Έκανε όπισθεν να δει καλύτερα, να καταλάβει, κι αυτό που αντίκρισε την πλημμύρισε αναπάντεχη χαρά.
«Ένα άγαλμα!… Δεν πιστεύω στα μάτια μου! Το άγαλμα της προγιαγιάς μου, της αξιότιμης κυρίας Καρέττα-Καρέττα!», αναφώνησε.
«Η σοφή προγιαγιά μου! Αχ, τι τύχη που ’χω απόψε!».
«Σταμάτα, επιτέλους, τις ανοησίες, χελωνίτσα», ακούστηκε μια βαριά φωνή. «Δεν είμαι η σοφή προγιαγιά σου. Ένα παλιό Φολκσβάγκεν είμαι. Ένα σαραβαλιασμένο αυτοκίνητο. Κι αν έμπαινες στον κόπο να με προσέξεις λίγο καλύτερα, θα ’βλεπες, καλή μου, πως δε μοιάζω και τόσο με χελώνα. Με σκαθάρι μοιάζω. Κι εσύ… εσύ είσαι μια ονειροπαρμένη χελωνίτσα που λοξοδρόμησε επικίνδυνα, που πριν καλά καλά προφτάσει να βγει απ’ τ’ αυγό, θα πήγαινε αδικοχαμένη. Γιατί, κακά τα ψέματα, μόλις έσκαγες μύτη στην άσφαλτο θα σ’ έκαναν λιώμα οι ρόδες…».
Η μικρή χελωνίτσα Καρέττα-Καρέττα δε χόρταινε ν’ ακούει και να βλέπει. Μπορεί, βέβαια, να μη σεργιάνισε στον ουρανό, μπορεί εκείνα τα πελώρια αστέρια να μην ήταν παρά φανάρια αυτοκινήτων στη μεγάλη λεωφόρο, μπορεί αυτό που νόμισε για το άγαλμα της σοφής προγιαγιάς της να ήταν ένα παλιό Φολκσβάγκεν, όμως η ατυχία της ήρθε κι έγινε τύχη… Κοίτα να δεις… Όλα τούτα τα παλιά αντικείμενα στην παραλία… Ένας ολόκληρος κόσμος! Τι εμπειρίες κι ιστορίες!

Και σκέφτηκε η χελωνίτσα πως είχε να μάθει ακόμη ένα σωρό πράγματα απ’ το στόμα τους. Κι ύστερα σκέφτηκε φωναχτά:
«Φαίνεται πως όλα τα πετούν οι άνθρωποι, άμα παλιώσουν… Και γιατί τα πετούν άραγε στην παραλία;».
«Α, μικρή μου χελωνίτσα», είπε με την μπάσα φωνή του το παλιό Φολκσβάγκεν, «τώρα περνάς στα δύσκολα. Οι άνθρωποι… Αλλά άσε καλύτερα… Αυτό είναι μια θλιβερή ιστορία, θα ’παιρνε πολύ χρόνο για να σου εξηγήσω. Μόνο κοίτα καλύτερα γύρω σου και θα δεις. Κι άλλα κονσερβοκούτια, και κουτιά από κόλα λόκα –κόκα κόλα ήθελα να πω– και νάιλον σακούλες. Πλήθος, σου λέω! Χαμός, συνωστισμός».
«Αλήθεια, σαν να έχετε δίκιο, κύριε Φολκσβάγκεν», διαπίστωσε εκείνη. «Και δε μου λέτε, κύριε Φολκσβάγκεν, έχουν όλα τους φωνή;».
«Έχουν και παραέχουν. Όμως άκου τώρα προσεχτικά τι θα σου πω και βάλε το καλά στο νου σου. Αρκετά όσα είδες κι έμαθες. Καιρός να γυρίσεις στη θάλασσα. Αμέσως, τούτη τη στιγμή. Γιατί εσύ δεν είσαι φτιαγμένη για στεριά, καλό μου κοριτσάκι. Έχουν δει τα μάτια μου πολλές χελωνίτσες της γενιάς σου να χάνονται άδικα. Άλλες ξεστρατίζοντας σαν κι εσένα, κι άλλες πριν προλάβουν να βγουν απ’ το αυγό. Μπήζουν απρόσεκτα οι παραθεριστές τις ομπρέλες τους στην άμμο, παίζουν σαν τρελοκάτσικα ρακέτες, στήνουν τις ξαπλωτές πολυθρόνες για ηλιοθεραπεία, αυτές τις δολοφόνες σεζλόγκ, και, μ’ ένα κρααακ, πάνε τ’ αυγά, πάνε και τα Καρεττάκια-Καρεττάκια. Κάθε φορά με γέμιζε θλίψη ο χαμός τους. Μ’ εσένα όμως θα πονέσω. Αχ, πολύ θα πονέσω! Πίστεψέ με. Γιατί εσένα, μικρή μου χελωνίτσα, σε συμπάθησα, σ’ έβαλα στην καρδιά μου. Βιάσου λοιπόν… ».
«Ναι, βιάσου», τη συμβούλεψε και το κονσερβοκούτι. «Κι εγώ σε συμπάθησα. Και θα ’ταν, αλήθεια, κρίμα απ’ το Θεό να χαθείς».

Από το ανθολογιο

Kαρέττα-Kαρέττα	Mικρά νεογέννητα Kαρέττα-Kαρέττα

Χρήστος Μπουλώτης (Λήμνος 1952)

Είναι αρχαιολόγος. Έχει γράψει παραμύθια και φανταστικές ιστορίες με θέματα εμπνευσμένα από τη φύση, από την παράδοση των παραμυθιών και την ομορφιά της παιδικής ηλικίας. Μερικά έργα του: Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας, Με τα φτερά του Πήγασου, Το άγαλμα που κρύωνε, Ο Πινόκιο στην Αθήνα, Ο κλέφτης των καρπουζιών.