Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014

Υπεραλίευση-μηχανότρατες, γρι-γρι και παράκτια αλιεία

Υπεραλίευση



Οι θάλασσες και οι ωκεανοί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, το ίδιο και τα ψάρια που ζουν σε αυτές. Η χρόνια υπεραλίευση σημαντικών εμπορικών ειδών, οι καταστροφικές και οι μη επιλεκτικές μέθοδοι αλιείας, αλλά και η καταστροφή των περιοχών αναπαραγωγής και ανάπτυξής τους, έχουν οδηγήσει πολλούς πληθυσμούς ψαριών και θαλασσινών στο χείλος της κατάρρευσης.
Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι οι θάλασσες αδειάζουν από ψάρια, ενώ δε γίνεται καμία ουσιαστική προσπάθεια για την προστασία τους! Παράλληλα, οι υδατοκαλλιέργειες δεν αποτελούν βιώσιμη λύση για την παραγωγή ψαριών και θαλασσινών, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατάστασή τους. Η ραγδαία μείωση των ιχθυαποθεμάτων, σε συνδυασμό με την καταστροφή των οικοσυστημάτων από την αλιεία, έχει αρνητικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά και στα εκατομμύρια ανθρώπους, σε όλο τον κόσμο, που βασίζουν την επιβίωσή τους στην αλιεία. Τα 3/4 των ιχθυαποθεμάτων διεθνώς είναι υπεραλιευμένα και απειλούνται άμεσα, βρίσκονται στα όρια της κατάρρευσης ή έχουν ήδη εξαφανιστεί. Οι πληθυσμοί μεγάλων θηρευτών, όπως ο τόνος και ο μπακαλιάρος, έχουν μειωθεί κατά 90%. Σήμερα, μόνο το 1% της έκτασης των ωκεανών διεθνώς υπόκειται σε καθεστώς απόλυτης προστασίας. Είναι ένα ποσοστό πολύ μικρό, ιδιαίτερα αν σκεφτούμε τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες του πλανήτη.
Υπεραλίευση: έντονη αλιευτική πίεση που οδηγεί τους πληθυσμούς ψαριών σε εξαφάνιση. Θεωρείται ίσως η μεγαλύτερη απειλή για τις θάλασσες παγκοσμίως. Μη επιλεκτικές μέθοδοι αλιείας: η χρήση τους έχει σαν αποτέλεσμα να καταλήγουν στα δίχτυα μεγάλες ποσότητες μη εμπορεύσιμων ειδών που ξαναρίχνονται νεκρά στη θάλασσα (είναι τα λεγόμενα παρεμπίπτοντα αλιεύματα). Πολλά από αυτά τα είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όπως δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες, καρχαρίες, θαλασσοπούλια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι μηχανότρατες (συρόμενα εργαλεία βυθού) και τα παρασυρόμενα αφρόδιχτα (driftnets). Τα αφρόδιχτα μάλιστα, ενώ έχουν απαγορευτεί, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται παράνομα. Καταστροφικές μέθοδοι αλιείας: αλιευτικά εργαλεία όπως οι τράτες βυθού σέρνονται στον πυθμένα της θάλασ- σας, ξεριζώνοντας και καταστρέφοντας σημαντικά θαλάσσια οικο- συστήματα που θέλουν εκατοντάδες χρόνια για να σχηματιστούν (όπως κοράλλια και υποθαλάσσια βλάστηση), θέτοντας παράλληλα σε κίνδυνο πολλά άλλα θαλάσσια είδη.

Πώς ψαρεύει η μηχανότρατα;


Η μηχανότρατα είναι το λιγότερο επιλεκτικό από όλα τα αλιευτικά εργαλεία. Αδειάζει το βυθό και σπαταλά αλόγιστα τη θαλάσσια ζωή και το ψάρι μας. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι το 45% της ψαριάς της δεν φτάνει ποτέ στις ψαραγορές, γιατί δεν έχει επαρκή εμπορική αξία. Έτσι, οργανισμοί όπως ο γόνος, μη δημοφιλή ψάρια, κοράλλια κ.α. πετιούνται πίσω στη θάλασσα αμέσως μετά την αλίευσή τους, νεκρά.
Αποτελείται από ένα τεράστιο δίχτυ που σύρεται από δύο συρματόσχοινα δεμένα σε δύο μεταλλικές πλάκες (πόρτες), οι οποίες ακουμπούν και ξύνουν τον πυθμένα διατηρώντας το δίχτυ ανοιχτό για να πιάσει τα ψάρια που βρίσκονται εκεί.
Σέρνοντας τις πόρτες και το δίχτυ στον πυθμένα, καταστρέφει ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα, που χρειάστηκαν εκατοντάδες χρόνια για να δημιουργηθούν, όπως αποικίες κοραλλιών και λιβάδια Ποσειδωνίας. Οικοσυστήματα που αποτελούν καταφύγια και τόπο αναπαραγωγής για πολλά είδη ψαριών.
Το 80% των ευρωπαϊκών αλιευτικών σκαφών είναι σκάφη μικρής κλίμακας. Ωστόσο, εδώ και δεκαετίες οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί αλιείας ευνοούν τα μεγάλης κλίμακας καταστροφικά σκάφη που θέτουν μεγαλύτερη πίεση στα ευρωπαϊκά αλιευτικά αποθέματα.

 Πειρατική αλιεία

Παράνομη και ανεξέλεγκτη αλιεία (illegal, unreported, unregulated - IUU): γνωστή και ως πειρατική αλιεία,
πραγματοποιείται συνήθως από σκάφη με σημαίες ευκαιρίας, που παραβιάζουν τους υπάρχοντες κανονισμούς αλιείας και υπερβαίνουν τις ποσοστώσεις αλίευσης συγκεκριμένων ειδών. Επίσης, χρησιμοποιούνται και παρασυρόμενα αφρόδιχτα, αλιευτική μέθοδος που έχει απαγορευτεί. Παράλληλα, η πειρατική αλιεία έχει σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις σε παράκτιες κοινότητες που βασίζονται στην αλιεία για την επιβίωσή τους. Υδατοκαλλιέργειες: ασκούν ακόμα μεγαλύτερη πίεση στα ιχθυαποθέματα, επειδή απαιτούν μεγάλες ποσότητες άγριων ψαριών για ιχθυοτροφή. Επιβαρύνουν τη θάλασσα με οργανικά απόβλητα και τοξικές ουσίες, και συχνά είναι καταστροφικές για παράκτια οικοσυστήματα και κοινότητες. Συχνά νεαρά άτομα αλιεύονται ζωντανά και μεταφέρονται για πάχυνση σε κλουβιά, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του ερυθρού τόνου. Ευάλωτα είδη: ο ρυθμός αναπαραγωγής αυτών των ειδών, όπως το κοκκινόψαρο, είναι αργός και δε μπορεί να ανταγωνιστεί τους γρήγορους ρυθμούς της αλιευτικής βιομηχανίας.

Η παράκτια αλιεία

Σε σχέση με τα μεγάλα βιομηχανικά αλιευτικά σκάφη (μηχανότρατες και γρι-γρι), ο παράκτιος ψαράς έχει σκάφος μικρότερου μήκους και χωρητικότητας και χρησιμοποιεί στατικά, επιλεκτικά εργαλεία. Αυτό σημαίνει ότι στοχεύει σε συγκεκριμένα είδη και μεγέθη ψαριών, αποφεύγοντας το γόνο, έχει ελάχιστες απορρίψεις ψαριών πίσω στη θάλασσα και δεν καταστρέφει το θαλάσσιο περιβάλλον. Η μεγάλη ποικιλία ψαριών που πιάνει ωστόσο, σπάνια φτάνει στις κεντρικές αγορές, οι οποίες μονοπωλούνται από τα ψάρια που αλιεύουν οι μηχανότρατες και τα γρι-γρι περιορίζοντας έτσι τις επιλογές των καταναλωτών.
Στη χώρα μας, η παράκτια αλιεία είναι μία από τις σπουδαιότερες δραστηριότητες τόσο για οικονομικούς, όσο και για κοινωνικούς λόγους. Απασχολεί δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας και αποτελεί το μοναδικό μέσο βιοπορισμού για πολλές οικογένειες. Ειδικά σε απομακρυσμένα νησιά και περιοχές όπου συνήθως δεν υπάρχει εναλλακτική απασχόληση, η αλιεία μαζί με τον τουρισμό αλληλοστηρίζονται και επιτρέπουν σε αυτούς τους ανθρώπους να επιβιώνουν σε τόπους που διαφορετικά θα είχαν ερημώσει. Εν μέσω οικονομικής κρίσης, η στήριξη της παράκτιας αλιείας και η δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων μπορούν να εγγυηθούν την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών στο σύνολό τους.

Τι είναι η κόκκινη λίστα: ψάρια και θαλασσινά εισαγωγής


Η κόκκινη λίστα της Greenpeace περιλαμβάνει είδη που εισάγονται στην Ελλάδα και είναι πολύ πιθανό να προέρχονται από πληθυσμούς που κινδυνεύουν λόγω της υπεραλίευσης ή να αλιεύονται με μεθό- δους που καταστρέφουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και απειλούν άλλα θαλάσσια είδη. Τα ψάρια αυτά φτάνουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ και από εκεί στο πιάτο μας, χωρίς καμία πληροφορία σχε- τικά με την κατάσταση των πληθυσμών τους ή τις επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα από την αλιεία τους, και χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη για την προστασία τους. Προσοχή! Τα ψάρια αυτά μπορεί να τα βρείτε σε διάφορες μορφές στα σούπερ μάρκετ: κατεψυγμένα, στον πάγκο με τα φρέσκα ψάρια, σε κονσέρβες (κυρίως τόνος και σολομός), σε έτοιμα πιάτα με ψάρι.

Τι ζητάει η Greenpeace;

Η Greenpeace ζητάει από τα σούπερ μάρκετ να προχωρήσουν στη θέσπιση πολιτικής που να εξασφαλίζει ότι τα ψάρια πΠώς θα γνωρίζουμε αν τα ψάρια που αγοράζουμε είναι μέρος του προβλήματος; Για να μπορούμε εμείς ως καταναλωτές να κάνουμε υπεύθυνες επιλογές συμβάλλοντας ενεργά στην προστασία της θάλασσας, πρέπει τα σούπερ μάρκετ να μπορούν να μας εγγυηθούν ότι τα ψάρια που προσφέρουν στα ράφια τους δεν απειλούνται με εξαφάνιση, ούτε έχουν αλιευθεί με καταστροφικές μεθόδους αλιείας.
Η Greenpeace ζητάει από τα σούπερ μάρκετ να προχωρήσουν στη θέσπιση πολιτικής που να εξασφαλίζει ότι τα ψάρια που προμηθεύονται έχουν αλιευθεί με βιώσιμο τρόπο, ο οποίος δε θέτει σε κίνδυνο τη θαλάσσια ζωή!


Τι μπορείς να κάνεις εσύ!

Η προστασία της θαλάσσιας ζωής περνάει και από το πιάτο μας. Αν θέλουμε θάλασσες πλούσιες σε ζωή, πρέπει κι εμείς ως καταναλωτές να αναλάβουμε δράση για την προστασία τους. Μερικά απλά
πράγματα που όλοι μπορούμε να κάνουμε: Απόφυγε τα ψάρια που περιέχονται στην κόκκινη λίστα!  Ζήτα κι εσύ από το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς σου να προχωρήσει τώρα στη θέσπιση πολιτικής που θα εξασφαλίζει ότι τα ψάρια που αγοράζεις έχουν αλιευθεί με βιώσιμο τρόπο.
 
Από την GREENPEACE 

Δεν υπάρχουν σχόλια :